Dieta płynna – kiedy należy ją stosować?

Podstawą diety płynnej są posiłki w formie płynów, czyli różnego rodzaju zupy kremy, buliony warzywne, smoothie, koktajle i kleiki. W tym artykule poznasz główne zasady diety płynnej i produkty dozwolone podczas jej stosowania. Przyjrzymy się również bliżej sytuacjom, w których należy przejść na dietę płynną wzmocnioną. Zapraszamy do lektury!

Czym różni się dieta płynna od półpłynnej?

Dieta płynna to lekkostrawny sposób żywienia, w którym wyklucza się pokarmy stałe. Przykładowy jadłospis diety płynnej obejmuje zatem tylko płynne pokarmy i napoje, takie jak: zupy, bulion warzywny, koktajle, smoothie, rozcieńczone soki owocowe i warzywne, herbaty ziołowe i czarne, kawę, napoje izotoniczne, wodę oraz produkty mleczne w postaci płynnej (np. jogurt naturalny).

Dieta półpłynna jest nieco bardziej zróżnicowana. Dozwolone produkty w diecie półpłynnej to (poza wyżej wymienionymi): kisiele, kleiki, galaretki, musy owocowe i warzywne, a także inne rozdrobnione i zmiksowane produkty spożywcze (np. jajko).

Istnieją różne rodzaje diet płynnych i półpłynnych, na przykład dieta zupowa czy sokowa. Cele diety płynnej są różne i zależą od indywidualnych potrzeb organizmu.

Kiedy stosować dietę płynną?

Dieta płynna stosowana bywa na polecenie lekarza, ale nie tylko.

Jakie są główne cele diety płynnej?

• przygotowanie organizmu do badań lub zabiegów w obrębie przewodu pokarmowego,
• ograniczenie stałych pokarmów po przebytym zabiegu stomatologicznym,
• dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych po zabiegu w obrębie układu pokarmowego, zwłaszcza jelit,
• oczyszczenie organizmu z toksyn,
• stosowanie diety płynnej w celu redukcji masy ciała.

Wśród wskazań do stosowania diety płynnej znajdują się także:

• choroby nowotworowe jamy ustnej i przełyku,
• zapalenie jamy ustnej i przełyku,
• zmiany anatomiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego,
• oparzenia górnych dróg oddechowych,
• nasilona biegunka i wymioty,
• operacja bariatryczna,
• pogorszenie pracy układu pokarmowego w schorzeniach takich jak: choroba Leśniowskiego-Crohna czy nieswoiste zapalenia jelit.

Dieta płynna przed badaniami diagnostycznymi

Badania diagnostyczne, takie jak kolonoskopia czy rektoskopia, wymagają wcześniejszego stosowania diety płynnej. W tym przypadku dieta płynna ma na celu przygotowanie organizmu do badania i oczyszczenie przewodu pokarmowego.

Już kilka dni przed badaniem posiłki powinny być w postaci półpłynnej i płynnej. Należy unikać jedzenia pestek, nasion, orzechów czy surowych zielonych warzyw liściastych, gdyż mogą one długo zalegać w przewodzie pokarmowym. Szczegółowe wytyczne dotyczące diety płynnej przed kolonoskopią czy rektoskopią z pewnością otrzymasz od lekarza.

Dieta płynna po zabiegu stomatologicznym

Zabiegi stomatologiczne, takie jak usunięcie zęba, uniemożliwiają rozdrobnienie w jamie ustnej pokarmów stałych. W tym przypadku należy stosować się do zasad diety płynnej.

Dania powinny mieć konsystencję płynną i nie wymagać przeżuwania. Posiłki muszą być także odpowiednio zbilansowane pod względem odżywczym. Po około 2-3 dniach można stopniowo rozszerzać dietę o pokarmy stałe, miękkie i w temperaturze pokojowej.

Dieta płynna po operacji szczęki powinna być dopasowana do stanu zdrowia pacjenta. Jeśli zabieg był rozległy, w pierwszych dniach po operacji pacjent będzie musiał spożywać posiłki diety płynnej za pomocą słomki lub małej łyżeczki. Przy świeżych ranach istotna jest również temperatura potraw oraz ich kwasowość. Kwaśne substancje podrażniają błonę śluzową jamy ustnej.

Dieta płynna wzmocniona po operacji jelit

Płynna dieta po operacji jelit powinna zostać wcześniej dokładnie omówiona z lekarzem. Zaraz po zabiegu pacjenci piją tylko wodę. Następnie wprowadza się dietę płynną wzmocnioną, czyli taką która ma za zadanie przede wszystkim odpowiednio odżywiać organizm, a później półpłynną.

Stosowanie diety płynnej w celu oczyszczania organizmu

Medyczne przesłanki do stosowania diety płynnej są niepodważalne. Lekkostrawny jadłospis o płynnej konsystencji ma za zadanie odciążyć przewód pokarmowy i wspomóc jego regenerację po przebytym zabiegu. Kontrowersje budzi jednak stosowanie diety płynnej w innych celach – na przykład po to, aby oczyścić organizm z toksyn lub szybko doprowadzić do redukcji masy ciała.

W ostatnim czasie dużą popularnością cieszą się różnego rodzaju detoksy i diety oczyszczające. Jak przekonują twórcy i miłośnicy tego sposobu odżywiania niskokaloryczna dieta oczyszczająca pozwala usunąć z organizmu toksyny, metale ciężkie i zbędne produkty przemiany materii. Nikt nie wspomina jednak, że stosowana przez długi czas i nieodpowiednio zbilansowana dieta oczyszczająca może prowadzić do niedoborów pokarmowych, a także znacznie osłabiać organizm.

Zanim zainteresujesz się jakąkolwiek tego typu dietą, należy zadać sobie pytanie: czy jest ona potrzebna?

Organizm człowieka wykształcił szereg mechanizmów, które pozwalają na jego samodzielną detoksykację (pocenie się, oddawanie moczu, wypróżnianie). Główne centra detoksykacji w organizmie stanowią: nerki, wątroba, jelita, płuca i skóra. O ile wszystkie narządy funkcjonują prawidłowo, a Ty nie wprowadzasz do organizmu nadmiernych ilości toksyn, będzie on potrafił oczyścić się sam – dieta płynna oczyszczająca organizm nie będzie mu potrzebna.

Wciąż brakuje wiarygodnych badań na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania różnego rodzaju płynnych detoksów. Nie są one rekomendowane przez żadne uznane towarzystwa naukowe. Jeśli mimo wszystko chcesz wypróbować jedną z diet oczyszczających, najlepiej zrób to po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem i przeprowadź ją w krótkim czasie.

Dieta płynna a odchudzanie

Podobnie sprawa wygląda z dietą płynną głodówkową stosowaną w celu redukcji masy ciała. Dobrym przykładem jest dieta zupowa, która dostarcza zbyt małą podaż kalorii w stosunku do dziennego zapotrzebowania organizmu osoby dorosłej i zwiększa ryzyko niedoborów podstawowych składników odżywczych.

Co więcej, długotrwałe stosowanie płynnej diety zupowej może doprowadzić do zaburzenia perystaltyki jelit, a w konsekwencji do powstawania zaparć po jej zakończeniu, a także do efektu jo-jo.

Pod koniec tego artykułu podpowiemy, jaki rodzaj diety odchudzającej jest zdrowszą alternatywą dla niskokalorycznej diety płynnej.

Główne zasady diety płynnej

Przypomnijmy zatem, na czym polega dieta płynna stosowana w celach medycznych:

1. Przykładowy jadłospis diety płynnej obejmuje głównie napoje i posiłki w postaci płynnej. W diecie płynnej wzmocnionej lub półpłynnej można zwiększać liczbę dozwolonych produktów i tym samym zadbać o większą różnorodność jadłospisu.
2. W diecie płynnej śniadanie to na przykład kasza manna z mlekiem i sokiem malinowym, śniadanie II stanowi koktajl warzywny z soku marchwiowego, gotowanej pietruszki i jabłka, na lekkostrawny obiad: zupa pomidorowa przecierana, podwieczorek: kefir z bananem i borówkami, na kolację jajko gotowane na miękko i zmiksowane.
3. Napoje dozwolone to: woda przegotowana, woda mineralna niegazowana, napary ziołowe, herbata i słaba kawa bez cukru.
4. Produkty spożywcze w diecie płynnej należy poddawać odpowiedniej obróbce kulinarnej i termicznej, tzn. gotować w wodzie i na parze, rozdrabniać i miksować.
5. Stosując dietę płynną, należy unikać produktów i potraw, które mogą długo zalegać w przewodzie pokarmowym. Z jadłospisu trzeba wykluczyć zatem ciężkostrawne, tłuste i wzdymające potrawy. Dania nie powinny zawierać dużych ilości błonnika pokarmowego i ostrych przypraw.
6. Kaloryczność w diecie płynnej ustala się indywidualnie w zależności od potrzeb pacjenta. Należy wziąć pod uwagę nie tylko jego wiek, płeć i masę ciała, ale również stan zdrowia.
7. Liczba posiłków w diecie płynnej zależy od zapotrzebowania energetycznego pacjenta i objętości dań. Objętość jednego posiłku nie powinna przekraczać 500 ml, a temperatura 37 stopni Celsjusza.
8. Dieta płynna przeprowadzana w celach medycznych powinna być pod stałym nadzorem lekarza.

Jak długo stosować dietę płynną?

Dieta płynna jest dietą eliminacyjną. Wyklucza wiele wartościowych produktów spożywczych (na przykład produkty zbożowe z pełnego ziarna), które dostarczają organizmowi cennych składników odżywczych.

Z tej przyczyny dieta płynna powinna być stosowana jak najkrócej – zgodnie z zaleceniami lekarza i potrzebami organizmu. Warto uważnie obserwować swoje ciało i jeśli jest na to gotowe, można stopniowo rozszerzać dietę – najpierw do postaci półpłynnej, a potem włączając do niej coraz więcej zdrowych posiłków stałych.

Co można jeść na diecie płynnej?

Dieta płynna wzmocniona i dieta półpłynna – produkty zalecane:

• kleiki, płynne kisiele,
• przeciery i musy z warzyw i owoców,
• zupy krem, buliony warzywne,
• płynne produkty mleczne,
• miękkie biszkopty, pszenne pieczywo bez skórki,
• chude mięso, chude ryby,
• jaja,
• świeże masło, świeża słodka śmietanka,
• oleje roślinne, oliwa z oliwek,
• płatki owsiane, kaszka manna, siemię lniane,
• woda, herbata bez cukru, napary ziołowe, słaba kawa bez cukru,
• soki owocowe i warzywne, koktajle, smoothie.

Czego należy unikać w diecie płynnej?

Przepisy diety płynnej i półpłynnej wykluczają przede wszystkim:

• tłuste mięso i ryby,
• tłusty nabiał,
• produkty zbożowe z pełnego ziarna,
• grzyby,
• nasiona roślin strączkowych,
• surowe warzywa i owoce,
• produkty i potrawy wzdymające,
• żywność wysoko przetworzoną,
• słodkie i słone przekąski,
• ostre przyprawy,
• alkohol,
• napoje energetyczne,
• słodkie napoje, w tym napoje gazowane.

Zdrowsza alternatywa dla oczyszczającej diety płynnej – oferta Maczfit

Chcesz schudnąć i zastanawiasz się nad kilkudniową płynną głodówką? Mamy dla Ciebie zdrowszą alternatywę.

Wszystkie popularne detoksy obiecują spektakularne efekty nawet w kilka dni. Niestety, aby je osiągnąć trzeba się głodzić, a po wszystkim i tak jesteśmy narażeni na efekt jo-jo.

Najlepszym sposobem na odchudzanie jest zdrowa, właściwie zbilansowana dieta redukcyjna z odpowiednim deficytem kalorycznym. Deficyt kaloryczny to stan, w którym spalasz więcej kalorii, niż dostarczasz z pożywieniem.

Innymi słowy – jesz smacznie i różnorodnie, zwiększasz aktywność fizyczną, a po kilku tygodniach zauważasz pierwsze efekty, które zostaną z Tobą na dłużej. Przy okazji wyrabiasz nawyk zdrowego i regularnego jedzenia, zmniejsza się ryzyko niedoborów, osłabienia i efektu jo-jo.

W Maczfit znajdziesz różne diety pudełkowe w kilku wariantach kalorycznych. Każdy zestaw bogaty jest we wszystkie niezbędne składniki odżywcze – białka, tłuszcze, węglowodany oraz witaminy i składniki mineralne. Nad odpowiednim bilansem odżywczym i kalorycznym potraw czuwa zespół naszych doświadczonych kucharzy i dietetyków.

Na stronie internetowej Maczfit znajdziesz wygodny kalkulator do obliczenia swojego zapotrzebowania energetycznego na diecie redukcyjnej. Polecamy także bezpłatne konsultacje z naszymi dietetyczkami.

Zajrzyj też na bloga Maczfit i sięgnij po garść dietetycznych porad i kulinarnych inspiracji. Każdego dnia staramy się tworzyć lepsze treści dla naszych czytelników.

Zapraszamy do świata Maczfit! 

Ewelina Hepnar

Magistrantka dietetyki na USM w Warszawie, ukończyła dwa kierunki – Technologię Żywności i Żywienie Człowieka oraz Jakość i Bezpieczeństwo Żywności na UR w Krakowie. Z doświadczenia pracy w gabinecie dietetycznym wyniosła umiejętność komponowania atrakcyjnych jadłospisów, odpowiadających potrzebom klientów w różnych jednostkach chorobowych i nie tylko. Interesuje się psychologią odżywiania, chętnie porusza tematy związane z reedukacją żywieniową i propagowaniem prawidłowych nawyków żywieniowych oraz budowaniem zdrowych relacji z jedzeniem. Wyznaje zasadę, że dieta ma być przyjemnością i wpływać korzystnie na zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. W Maczfit jest odpowiedzialna za diety: No Gluten & Lactose, FODMAP, Care.