Ciekawostki

Czym są niebieskie strefy?

Data publikacji: 21 listopada 2024 Data aktualizacji: 8 stycznia 2025 Czas czytania: 9 minut

niebieskie strefy

Niebieskie strefy to miejsca na świecie, w których ludzie żyją najdłużej. Gdzie znajdują się blue zones i czego możemy nauczyć się od ich mieszkańców? Czy warunkiem dobrego i długiego życia są geny, styl życia, a może czynniki środowiskowe? Poznaj z nami sekrety długowieczności! Zapraszamy do lektury kolejnego artykułu na blogu Maczfit.

Koncepcja niebieskich stref

Czy zastanawiałeś się kiedyś, w jakich regionach żyje najwięcej 100-latków? A może myślałeś o tym, w którym miejscu na świecie ludzie są najszczęśliwsi? Między innymi takie pytania zadał sobie dziennikarz Dan Buettner pracujący w redakcji „New York Timesa”. W wyniku wielu podróży, pogłębionych wywiadów i analiz (przeprowadzonych wraz z redakcją „National Geographic”) powstała książka „The Blue Zones Solutions”. W Polsce pozycja znana jest pod tytułem: „Wyzwanie długowieczności – tajemnica niebieskich stref”.

Nazwa „niebieskie strefy” powstała przez przypadek. Badania dotyczące długości życia przeprowadzali również demografowie Gianni Pesa i Michel Poulain. Na mapie zaznaczyli oni niebieskimi kółkami pięć regionów, w których mieszkańcy dożywają sędziwego wieku. Co to za miejsca?

Pięć niebieskich stref:

  1. Sardynia – włoska wyspa położona na Morzu Śródziemnym.
  2. Ikaria – grecka wyspa na Morzu Egejskim.
  3. Półwysep Nicoya w Kostaryce – kraju w Ameryce Centralnej nad Morzem Karaibskim i Oceanem Spokojnym.
  4. Loma Linda – miasto w Stanach Zjednoczonych położone w południowo-zachodnim krańcu hrabstwa San Bernardino w Kalifornii.
  5. Okinawa – miasto w środkowej części japońskiej wyspy Okinawa.

Co łączy ludzi mieszkających w niebieskich strefach?

Jak łatwo zauważyć, niebieskie strefy rozsiane są po całym świecie. Mamy dwa takie miejsca w Europie, jedno na dalekim wschodzie i dwa w Ameryce. Jak żyją długowieczni? Jakimi wartościami kierują się w swoim życiu? Co łączy stulatków żyjących w niebieskich strefach? Sprawdźmy, do jakich wniosków doszli Dan Buettner i jego zespół.

Dieta

Na blogu Maczfit niejednokrotnie podkreślaliśmy wpływ diety na długość i jakość życia. Mieszkańcy niebieskich stref są tego świadomi. Wiedzą, że aby żyć dłużej, należy dbać o to, co ląduje na talerzu. Dieta mieszkańców niebieskich stref nie jest w 100% roślinna, ale przypomina fleksitariański sposób żywienia. W elastycznym wegetarianizmie chodzi o to, aby podstawą jadłospisu były produkty świeże, naturalne i głównie pochodzenia roślinnego. Mięso spożywane jest okazjonalnie i w niewielkich ilościach.

dieta_fleksitarianska

W diecie mieszkańców niebieskich stref dominują warzywa, owoce, zboża i rośliny strączkowe. Uzupełnieniem menu są produkty mleczne i jaja. Mieszkańcy Okinawy jedzą dużo ryb i glonów – produktów, które dostarczają organizmowi zdrowych kwasów tłuszczowych omega oraz jodu. Z kolei mieszkańcy Sardynii mają dostęp do świeżego mleka i lokalnych serów (mleko kozie i sery pecorino sardo). Ciepły klimat sprawia, że mieszkańcy niebieskich stref mają stały dostawy pysznych warzyw i owoców. Dzięki temu ich dieta obfituje w witaminy, składniki mineralne, błonnik i antyoksydanty.

Aktywny tryb życia

Zdrowy tryb życia to także regularna aktywność fizyczna i mieszkańcy niebieskich stref doskonale o tym wiedzą. Do aktywności zachęca ich nie tylko praca, ale również klimat. Ciepłe, słoneczne dni zwiększają motywację do ruchu na świeżym powietrzu.

spędzaniu czasu na świeżym powietrzu

Co ciekawe, ludzie żyjący najdłużej na świecie nie biegają maratonów, ani nie chodzą na siłownię. Mimo to prowadzą bardzo aktywny styl życia – uprawiają ogrody, dużo spacerują i nie boją się pracy fizycznej. Przykładowo: Nicoya, Ikaria i Sardynia to wyspy o górzystym krajobrazie pełne trudno dostępnych miejsc. Specyficzne ukształtowanie terenu zahartowało mieszkańców niebieskich stref, co z kolei pozwala im cieszyć się dobrą kondycją mimo sędziwego wieku.

Cel

Mieszkańców niebieskich stref charakteryzuje pozytywne nastawienie i poczucie sensu. Mieszkańcy Okinawy nazywają to „ikigai”, a Nicoyanie „plan de vida”, co można przetłumaczyć na: „w jakim celu budzę się każdego ranka?”. Ważne, aby codziennie znajdować powód do życia i czerpania radości z tego, co tu i teraz. Badania wykazały, że poczucie celu i sensu wydłuża oczekiwaną długość życia nawet o siedem lat.

Styl życia

Tempo współczesnego świata ma duży wpływ na naszą codzienność. Większość z nas boryka się z różnymi problemami – jesteśmy przepracowani, przebodźcowani i chronicznie zmęczeni. Każdego dnia odbieramy mnóstwo informacji ze świata, które tylko pogłębiają nasz stres.

Tymczasem niebieskie strefy to miejsca, w których czas jakby zwolnił. Nie znaczy to, że nie ma tam cywilizacji. Jednak ludzie w blue zones potrafią lepiej radzić sobie z wyzwaniami codzienności. Wiedzą, kiedy zrobić przerwę w pracy, jak się wyciszyć i odciąć od negatywnych bodźców. Bardzo pomaga im w tym rozwój życia duchowego i spędzanie czasu z bliskimi – przyjaciółmi i rodziną. Życie stulatków jest przyjemniejsze także dzięki klimatowi. Gdy słońce praktycznie codziennie pojawia się na niebie, łatwiej o pozytywne podejście do życia. Mieszkańców blue zones charakteryzuje pogoda ducha i optymizm.

Utrzymywanie bliskich relacji

Utrzymywanie dobrych relacji daje poczucie sensu, bezpieczeństwa, przynależności do grupy i może zapobiegać depresji. Będąc blisko przyjaciół i rodziny, czujemy się ważni i potrzebni. Ludzie żyjący w niebieskich strefach bardzo cenią sobie wartości rodzinne. Duży nacisk kładą na spotkania z bliskimi (głównie przy stole). Życie towarzyskie kwitnie wieczorami – wtedy ulice wypełniają gwarne grupki osób celebrujących wspólny czas.

rodzinny obiad

Więcej o niebieskich strefach

Wiesz już, z czego wynika długowieczność mieszkańców niebieskich stref. W tym akapicie zapraszamy Cię w podróż po wszystkich blue zones, aby lepiej poznać styl życia stulatków.

Sardynia

Mieszkańcy Sardynii prowadzą życie zgodne z rytmem natury. Praca fizyczna na świeżym powietrzu sprawia, że praktycznie nie odnotowuje się tam przypadków otyłości. Dla Sardyńczyków ważne są relacje – wspólne wieczorne biesiadowanie to tradycja. Co ciekawe, Sardynia to jedyna niebieska strefa, w której wśród stulatków dominują mężczyźni. W pozostałych blue zones odnotowuje się więcej długowiecznych kobiet.

Ikaria

Druga europejska niebieska strefa ma wiele wspólnych cech z Sardynią. Ciepły klimat i mnóstwo słonecznych dni sprzyjają aktywnościom na świeżym powietrzu. Spotkania z bliskimi to ważny element codzienności. Tutaj czas płynie wolniej, nikt się nie spieszy i nie stresuje. Jedynym stałym punktem jest sjesta, czyli czas odpoczynku od pracy. Duży wpływ na zdrowie mieszkańców Sardynii i Ikarii ma brak żywności wysoko przetworzonej. Dieta głównie roślinna pozwala żyć w zdrowiu bez ciągłego narażania się na choroby cywilizacyjne, takie jak otyłość czy nowotwory.

Półwysep Nicoya

Przenosimy się do Kostaryki, gdzie ciepły klimat i miłe otoczenie sprzyjają długowieczności. Podstawą diety są tutaj lokalne warzywa i owoce. Mieszkańcy półwyspu nie jedzą mięsa na co dzień (zazwyczaj pojawia się na ich talerzach tylko w niedzielę). Największy wpływ na życie i zdrowie Kostarykańczyków wydają się mieć relacje. Mieszkańcy półwyspu Nicoya mają głębokie poczucie wspólnoty, bardzo dbają o życie rodzinne i rozwój duchowy. Ich „plan de vida” podkreśla wagę posiadania celów i powodów, dla których warto żyć i czerpać z tego jak najwięcej radości. To napędza tutejszych stulatków do życia.

Loma Linda

Kalifornia, a konkretnie Loma Linda, to niebieska strefa, która różni się nieco od poprzednich. Miasto jest bardzo rozwinięte, nie brakuje tu pogodni za pieniądzem czy zanieczyszczeń środowiska. Mimo to mieszkańcy Loma Linda poznali sekret długowieczności – to właśnie tu można spotkać najwięcej stuletnich Amerykanów.

Większość osób, które mieszkają w Loma Linda należy do Adwentystów Dnia Siódmego. Ma to ogromne znaczenie w kontekście ich długowieczności. Adwentyści Dnia Siódmego za jedną z podstaw swojej wiary uważają życie w zgodzie z naturą oraz dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne. Znaczna część z nich to wegetarianie lub weganie. Wiara zakazuje im przyjmowania używek. Ich długowieczności sprzyja unikanie stresu, dbanie o relacje i równowagę. Co więcej, Adwentyści często praktykują okresowe posty, medytują i czytają Biblię.

Okinawa

Japonia to od lat synonim długowieczności. Najwięcej stulatków żyje w Okinawie – miejscu, w którym zdrowiu fizycznemu i psychicznemu przywiązuje się szczególne znaczenie. Dieta Japończyków bazuje na warzywach, owocach, strączkach, rybach i glonach. Zgodnie z praktykowaną przez całe życie mantrą „hara hachi bu” należy unikać przejedzenia i zakończyć posiłek będąc pełnym w 80%. Japończycy celebrują czas z bliskimi – spędzanie wieczorów w otoczeniu przyjaciół i rodziny ma tu dużą wartość. Rozwijają również życie duchowe. Okinawczycy kierują się filozofią „ikigai”, która w wolnym tłumaczeniu oznacza „powód do życia”. Podkreśla ona wagę posiadania celów w życiu oraz czerpania radości z dążenia do nich.

Sekrety długowieczności, czyli czego możemy nauczyć się od ludzi żyjących w blue zones?

Co robić, aby zachować długowieczność? Na długość i jakość życia wpływ mają różne czynniki – zarówno geny, styl życia, jak i środowisko. Od długowiecznych z blue zones możemy jednak wiele się nauczyć. Po pierwsze: dieta. Trend jedzenia prosto i roślinnie zawitał już do naszego kraju. Coraz większą popularnością cieszy się fleksitarianizm. Jedząc głównie posiłki roślinne, ograniczamy podaż tłuszczów nasyconych i trans, a to z kolei korzystnie wpływa na pracę serca i cały układ krwionośny. Po drugie: ruch – najlepiej ten spontaniczny i na zewnątrz. Przykład? Zamiast samochodu – rower lub rolki. Po trzecie: relacje. Dobrze jest otaczać się ludźmi, w których towarzystwie czujemy się sobą. Po czwarte: uważność. Warto czasami zwolnić, nabrać dystansu i zastanowić się nad tym, co tu i teraz. Uważność można praktykować na różne sposoby – jedni medytują, inni uprawiają jogę, jeszcze inni wykonują ćwiczenia oddechowe. Trening uważności pozwala także przypomnieć sobie o naszym celu, czyli tym, co jest dla nas w życiu najważniejsze. 

Zdrowa dieta jako klucz do długowieczności?

Zdrowa dieta jako klucz do długowieczności?

Zadbaj o nią dzięki Maczfit!

maczfit.pl

Polecane artykuły

zdrowy_tryb_zycia

Ciekawostki

W jaki sposób prowadzić zdrowy tryb życia?

23 kwietnia 2020
dobre samopoczucie

Ciekawostki

Sprawdzone sposoby na dobre samopoczucie

15 marca 2024
Szybciej, wygodniej, lepiej. Pobierz darmową aplikację Maczfit!
Aplikacja do pobrania w sklepach: