Zapotrzebowanie kaloryczne dzieci. Jak je obliczyć?

Odpowiednio zbilansowana dieta dziecka zapewnia mu prawidłowy rozwój, dobre zdrowie i samopoczucie. W tym wpisie odpowiemy na pytanie: jak obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne dzieci młodszych i starszych? Sprawdzimy także, co jako dorośli możemy robić, aby budować zdrowe nawyki żywieniowe u naszych pociech. Zapraszamy do lektury!

Co to jest zapotrzebowanie kaloryczne?

Zapotrzebowanie kaloryczne (energetyczne) to liczba kalorii (energii), jakiej w ciągu doby potrzebuje organizm, aby prawidłowo funkcjonować.

Zapotrzebowanie kaloryczne jest kwestią indywidualną i zależy między innymi od: wieku, płci, aktualnej masy ciała i wzrostu. Duże znaczenie mają także poziom aktywności fizycznej i ogólny stan zdrowia organizmu.

Aby wyliczyć zapotrzebowanie kaloryczne, warto wcześniej zapoznać się z takimi pojęciami jak: podstawowa przemiana materii (w skrócie PPM) i całkowita przemiana materii (CPM). Ważny jest także PAL – współczynnik aktywności fizycznej.

Podstawowa przemiana materii

PPM, zwana inaczej metabolizmem podstawowym, to najniższy poziom przemian energetycznych, który warunkuje dostarczanie energii niezbędnej do zachowania podstawowych funkcji życiowych w optymalnych warunkach bytowych.

Mówiąc prościej, podstawową przemianę materii obliczasz, aby dowiedzieć się, ile kalorii dziennie powinieneś spożywać, żeby podtrzymać podstawowe funkcje życiowe (krążenie krwi, oddychanie, napięcie mięśni, utrzymanie stałej temperatury ciała oraz działanie wszystkich układów i narządów).

Całkowite zapotrzebowanie kaloryczne, czyli CPM

Wskaźnik PPM to minimum zapotrzebowania energetycznego organizmu. Jednak organizm zdrowego dorosłego człowieka jest bardzo aktywny – uczy się, pracuje, uprawia sport i do tego wszystkiego potrzebuje więcej energii z pożywienia. Gdy do podstawowej przemiany materii doliczymy te wszystkie aktywności powstanie całkowita przemiana materii, czyli dzienne zapotrzebowanie kaloryczne.

Wskaźnik aktywności fizycznej

W obliczaniu całkowitej przemiany materii kluczowe znaczenie ma współczynnik PAL, czyli wskaźnik aktywności fizycznej.

Współczynnik aktywności fizycznej wynosi:

• 1,0 – 1,2 – najniższy współczynnik PAL, osoba leżąca lub siedzący tryb życia bez dodatkowej aktywności fizycznej,
• 1,2 – 1,4 – niska aktywność fizyczna, siedzący tryb życia połączony ze sporadycznymi treningami o umiarkowanej intensywności,
• 1,4 – 2,00 – umiarkowana aktywność fizyczna, praca fizyczna lub siedząca połączona z regularnymi treningami (minimum 3-4 razy w tygodniu),
• 2,00 – 2,4 – aktywność fizyczna na wysokim poziomie, praca fizyczna, wyczerpujący trening siłowy, profesjonalne uprawianie sportów.

Wzory i kalkulatory

Jak obliczyć zapotrzebowanie energetyczne osób dorosłych? Zaczynamy od wartości PPM i tu może nam się przydać wzór Harrisa-Benedicta:

PPM (kobiety) = SWE (spoczynkowy wydatek energetyczny kcal) = 655,1 + (9,563 x masa ciała [kg]) + (1,85 x wzrost [cm]) – (4,676 x [wiek])

PPM (mężczyźni) = SWE (spoczynkowy wydatek energetyczny kcal) = 66,5 + (13,75 x masa ciała [kg]) + (5,003 x wzrost [cm]) – (6,775 x [wiek])

Aby obliczyć metabolizm podstawowy, można skorzystać także ze wzoru Mifflina-St Jeor’a:

PPM mężczyzny = (10 x masa ciała w kg) + (6,25 x wys. w cm) – (5 x wiek w latach) + 5

PPM dla kobiet = (10 x masa ciała w kg) + (6,25 x wys. w cm) – (5 x wiek w latach) – 161

Następnie wartość PPM mnożymy przez współczynnik PAL i otrzymujemy zapotrzebowanie kaloryczne.

Wartość zapotrzebowania kalorycznego łatwiej obliczyć w internetowych kalkulatorach kalorii bazujących na wzorach Harissa-Benedicta i Mifflina-St Jeor’a.

Jak obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne dzieci młodszych?

Małe dzieci muszą przyjmować pokarm bardzo często, ale w niewielkich ilościach – i to niezależnie od tego, czy ich żywienie odbywa się przez karmienie piersią, czy mlekiem modyfikowanym.

W pierwszych miesiącach i latach życia zapotrzebowanie kaloryczne jest znacznie mniejsze niż w dorosłości. U małych dzieci nie występuje praktycznie żadna aktywność fizyczna. Cały wydatek energetyczny w ciągu doby służy zaspokojeniu funkcji życiowych i bieżących potrzeb rozwojowych.

Zapotrzebowanie dzieci od urodzenia do 3. roku życia wynosi odpowiednio:

• zapotrzebowanie w pierwszych 6 miesiącach życia – około 550 kalorii na dobę,
• zapotrzebowanie w miesiącach od 7. do 11. – około 700 kalorii na dobę,
• zapotrzebowanie między 1. a 3. rokiem życia – około 1000 kalorii na dobę.

Im starsze dziecko, tym ilość energii niezbędnej do właściwego funkcjonowania będzie rosnąć. Dzieci w wieku od 4. do 6. lat wykazują już większą aktywność ruchową, więc ich zapotrzebowanie kaloryczne kształtuje się na średnim poziomie około 1400 kcal na dobę.

Między 7. a 9. rokiem życia wartość energetyczna diety dziecka może wynosić od 1550 kcal do 2100 kcal.

Jak obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne starszych dzieci?

U starszych dzieci, w tym nastolatków, ilość kalorii można wyliczać tak, jak u dorosłych. Im starsze dziecko, tym bardziej rośnie znaczenie takich czynników jak: płeć, aktualna masa ciała, wzrost czy poziom aktywności fizycznej. Przyjmuje się, że bardziej zasobna w energię jest dieta dorastających chłopców niż dziewcząt. W niektórych przypadkach dzienna ilość kalorii w diecie nastolatka może przewyższać zapotrzebowanie kaloryczne dorosłego.

Komponując dietę dziecka, warto skorzystać z konsultacji dietetycznej. Właściwa podaż kalorii w codziennym jadłospisie jest bardzo ważna. Nadwyżka kaloryczna może prowadzić do nadwagi i otyłości oraz zaburzać prawidłowe funkcjonowanie. Organizmowi szkodzą także diety niskoenergetyczne – kalorie z posiłków są niezbędne, aby utrzymać prawidłową masę ciała, rozwijać się i rosnąć.

Zdrowa dieta dziecka – o tym warto pamiętać

Jak powinna wyglądać odpowiednio zbilansowana dieta dla dzieci? O jakich innych elementach zdrowego trybu życia trzeba pamiętać?

Wartość odżywcza diety

Dieta dla dziecka powinna dostarczać mu wszystkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach.

Węglowodany to główne źródło energii, a tej rozwijający się organizm bardzo potrzebuje. Podobnie jak białka, które buduje wszystkie komórki i tkanki w organizmie. Układając plan posiłków, nie można zapomnieć o źródłach zdrowych tłuszczów. Wielonienasycone tłuszcze omega warunkują prawidłowy rozwój układu nerwowego i odpornościowego. Ich odpowiednia podaż korzystnie wpływa także na układ krwionośny.

Dieta dla dzieci – z jakich produktów spożywczych komponować dzienny jadłospis?

• świeże owoce i warzywa,
• nasiona roślin strączkowych,
• produkty zbożowe – najlepiej pełnoziarniste,
• chude mięso – najlepiej pierś kurczaka, indyka,
• ryby, owoce morza,
• mleko i produkty mleczne, jaja
• oleje roślinne, orzechy, pestki, nasiona, czyli zdrowe tłuszcze roślinne.

Specjalne potrzeby

Dieta dziecka powinna uwzględniać jego specjalne potrzeby. Jeśli Twoje dziecko zmaga się z nietolerancjami lub alergiami pokarmowymi, przykładowy jadłospis warto ułożyć z dietetykiem.

Specjalista przekaże praktyczne wskazówki, dzięki którym łatwiej Ci będzie znaleźć odpowiednie, wartościowe zamienniki wykluczonych produktów. Każda dieta powinna być dobierana indywidualnie, a jeśli Twoje dziecko ma specjalne potrzeby, tym bardziej powinieneś zadbać o dobrze zbilansowany, pełnowartościowy jadłospis. Dzięki temu poprawisz jakość jego życia.

Dobre nawyki

Kalorie w diecie dziecka, podobnie jak w jadłospisie dorosłego, powinny pochodzić ze świeżych i jak najmniej przetworzonych produktów. Nadmiar cukrów prostych i soli w diecie ma negatywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Kolejną kwestią są tłuszcze nasycone i trans, w które obfituje żywność wysoko przetworzona.

Wprowadzasz ograniczenie słodyczy u dziecka, a sam podjadasz niezdrowe przekąski między posiłkami? Dziecko (szczególnie w wieku szkolnym) jest uważnym obserwatorem. Trudniej będzie Ci zachować dyscyplinę, jeśli sam nie przestrzegasz zasad. Dotyczy to także innych członków rodziny, w tym starszego rodzeństwa. Wprowadzenie zdrowych nawyków w domu przyniesie korzyści całej rodzinie.

Warto edukować dziecko w zakresie przygotowywania zdrowych posiłków. Kto wie, być może taka wiedza zostanie z nim do końca życia.

Starsze dziecko z pewnością z przyjemnością pomoże Ci w kuchni. Wspólne nakrywanie do stołu, krojenie poszczególnych składników czy przyprawianie gotowych potraw możesz połączyć z opowiadaniem ciekawych historii na temat dań. Przyrządzając i jedząc posiłki wspólnie, wzmacniacie rodzinne więzi.

Maczfit

Maczfit jest liderem w branży cateringu dietetycznego w Polsce. Nad posiłkami pracuje zespół wykwalifikowanych dietetyków i kucharzy, a certyfikaty i wyróżnienia potwierdzają jakość usługi. Naszą misją jest zmiana nawyków żywieniowych Polaków, co staramy się osiągnąć również poprzez publikowane przez nas treści.