Odżywianie

Dieta przed kolonoskopią – co można jeść, czego unikać? Jadłospis

Data publikacji: 17 marca 2025 Czas czytania: 6 minut

Dieta przed kolonoskopią

Dieta przed kolonoskopią to kluczowy element przygotowania do badania jelita grubego. Właściwe jej wprowadzenie zwiększa skuteczność diagnostyki i pozwala wykryć ewentualne zmiany chorobowe. Odpowiednie oczyszczenie jelita umożliwia dokładną ocenę jego stanu.

Kolonoskopia – jaką dietę zastosować przed badaniem?

Kolonoskopia to badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego wykonywane przy użyciu giętkiego endoskopu. Prawidłowe przygotowanie pacjenta do tego zabiegu diagnostycznego ma fundamentalne znaczenie dla jego skuteczności. Kluczowym elementem jest przestrzeganie odpowiedniej diety przed kolonoskopią oraz stosowanie preparatów oczyszczających jelito.

Odpowiednie przygotowanie jelita grubego do kolonoskopii ma kluczowe znaczenie w diagnostyce chorób jelita grubego, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Badanie umożliwia wykrycie polipów oraz innych zmian chorobowych.

Przygotowanie do kolonoskopii – zasady ogólne

Przygotowanie do kolonoskopii rozpoczyna się na około 7 dni przed planowanym badaniem. W tym okresie należy wyeliminować produkty zawierające pestki, nasiona oraz błonnik pokarmowy. Pacjent musi odstawić również alkohol. Proces oczyszczania jelita grubego wymaga stopniowego wprowadzania coraz bardziej restrykcyjnych zaleceń żywieniowych. Na tydzień przed badaniem należy też odstawić preparaty żelaza oraz leki przeciwzakrzepowe, takie jak acenokumarol. Przygotowując się do badania, należy skonsultować z lekarzem odstawienie przyjmowanych leków.

Na 3 dni przed badaniem zaleca się przejście na dietę lekkostrawną. W tym czasie dozwolone jest spożywanie gotowanego ryżu, makaronu bez dodatków oraz chudego mięsa. Należy unikać produktów pełnoziarnistych i surowych warzyw.

Dieta przed kolonoskopią – co można jeść?

W ramach diety przed kolonoskopią dozwolone jest spożywanie starannie wyselekcjonowanych produktów spożywczych. Podstawę jadłospisu stanowią potrawy lekkostrawne, pozbawione błonnika i łatwe do strawienia:

  • można spożywać białe pieczywo, drobne makarony oraz biały ryż;
  • z produktów białkowych dozwolone są chude mięsa drobiowe, ryby oraz jaja przygotowane na miękko lub w formie omletu;
  • owoce i warzywa należy gotować i dokładnie rozdrabniać – szczególnie polecane są marchew, seler i pietruszka;
  • z napojów można pić wodę niegazowaną, herbatę oraz kawę.

Istotna jest również odpowiednia obróbka termiczna – zaleca się gotowanie, duszenie lub pieczenie w folii. Należy unikać smażenia i panierowania potraw. Taki sposób żywienia pozwala odpowiednio przygotować się do badania i zwiększa jego skuteczność diagnostyczną.

Czego unikać przed badaniem kolonoskopii?

Przygotowując się do kolonoskopii, należy wykluczyć z jadłospisu szereg produktów, które mogą utrudnić przeprowadzenie badania jelita grubego. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na eliminację produktów zawierających pestki i ziarna, które mogą zalegać w przewodzie pokarmowym. Z diety należy wyeliminować pieczywo pełnoziarniste, nasiona roślin strączkowych, owoce pestkowe takie jak maliny, truskawki, winogrona czy kiwi.

Zabronione jest również spożywanie czerwonych buraków, które mogą zmienić barwę błony śluzowej jelita i utrudnić diagnostykę chorób jelita grubego. Należy unikać tłustych i ciężkostrawnych potraw, w tym smażonych mięs, tłustych wędlin oraz produktów wywołujących wzdęcia. W okresie przygotowania do badania nie powinno się spożywać napojów gazowanych, soków z miąższem oraz produktów zawierających błonnik. 

Kiedy zalecany jest ostatni posiłek przed kolonoskopią?

W dniu poprzedzającym kolonoskopię wprowadza się dietę płynną. Można spożywać klarowne zupy, przecedzone buliony, kisiele bez kawałków owoców oraz herbatę. Wszystkie płyny powinny być niegazowane. Na 4 godziny przed kolonoskopią obowiązuje całkowity zakaz przyjmowania pokarmów i płynów. Jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas badania, szczególnie jeśli będzie ono wykonywane w znieczuleniu. Zgodnie z zaleceniami specjalisty, pacjent musi przyjąć preparat oczyszczający jelito grube. Sposób jego stosowania zależy od wybranego środka i pory wykonania badania.

Czy pacjent może przyjmować płyny bezpośrednio przed badaniem?

Jak wspomniano wcześniej, przyjmowanie płynów podlega ścisłym ograniczeniom czasowym – podobnie jak dieta przed kolonoskopią. W przypadku standardowego badania należy zaprzestać spożywania wszelkich płynów na 4 godziny przed planowaną kolonoskopią. Jeśli badanie ma być wykonywane w znieczuleniu, ostatnie płyny można przyjąć 6 godzin przed zabiegiem. Do tego czasu dozwolone jest picie klarownych, niegazowanych napojów, takich jak woda mineralna, herbata bez fusów czy klarowne soki (z wyjątkiem soku z czarnej porzeczki). W dniu badania nie zaleca się picia kawy. Przestrzeganie tych zasad jest kluczowe dla bezpieczeństwa pacjenta i prawidłowego przebiegu badania.

Co jeść przed kolonoskopią? Przykładowy jadłospis

Przygotowanie do kolonoskopii wymaga odpowiedniego dostosowania diety w okresie poprzedzającym termin badania. Właściwe odżywianie jest kluczowe dla skuteczności procedury diagnostycznej.

Przykładowy jadłospis diety przed kolonoskopią

Dzień

Śniadanie

II śniadanie

Obiad

Podwieczorek

Kolacja

3-4 dni przed

Owsianka na wodzie z bananem

Jogurt naturalny

Gotowana pierś z kurczaka z białym ryżem

Białe pieczywo z twarożkiem

Gotowane jajko z sałatą

2 dni przed

Białe pieczywo z chudą szynką

Klarowny bulion

Ryż z gotowanym dorszem

Pieczywo z dżemem bez pestek

Jogurt naturalny z jajkiem

1 dzień przed

Kisiel

Woda niegazowana

Czysty bulion

Klarowny sok jabłkowy

Bulion drobiowy

Dzień badania

Tylko klarowne płyny do 4 godzin przed badaniem

Jeśli nie masz czasu na samodzielne przygotowanie diety lekkostrawnej, na kilka dni przed kolonoskopią warto wypróbować catering dietetyczny Maczfit.

Wskazania i przygotowanie pacjenta do badania jelit

Jak wspomniano wcześniej, kolonoskopia jest kluczowym badaniem diagnostycznym w ocenie stanu jelita grubego. Wskazania do jej wykonania obejmują podejrzenie raka jelita grubego, krwawienie z przewodu pokarmowego, przewlekłą biegunkę oraz diagnostykę wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniowskiego-Crohna. 

Przygotowanie do badania rozpoczyna się na 7 dni przed planowanym terminem, gdy pacjent musi odstawić preparaty żelaza oraz unikać spożywania owoców pestkowych. Na 3-4 dni przed badaniem wprowadza się dietę lekkostrawną, a następnie przechodzi się do diety płynnej. W dniu poprzedzającym kolonoskopię dozwolone jest tylko lekkie śniadanie i bulion, a później wyłącznie klarowne płyny. Kluczowym elementem przygotowania jest przyjęcie środka przeczyszczającego według zaleceń lekarza.

W dniu badania pacjent powinien być na czczo, a ostatnie płyny można przyjąć na 4 godziny przed zabiegiem. Osoby chorujące na cukrzycę lub przyjmujące leki przeciwkrzepliwe powinny skonsultować sposób przygotowania z lekarzem prowadzącym.

Maczfit
Maczfit jest liderem w branży cateringu dietetycznego w Polsce. Nad posiłkami pracuje zespół wykwalifikowanych dietetyków i kucharzy, a certyfikaty i wyróżnienia potwierdzają jakość usługi. Naszą misją jest zmiana nawyków żywieniowych Polaków, co staramy się osiągnąć również poprzez publikowane przez nas treści.
Szybciej, wygodniej, lepiej. Pobierz darmową aplikację Maczfit!
Aplikacja do pobrania w sklepach: