Czego nie wolno jeść w ciąży?

Kobieta w ciąży, dbając o swoje zdrowie, dba również o prawidłowy rozwój maluszka. Dieta ciężarnej powinna obejmować świeże, nieprzetworzone produkty pełne cennych składników odżywczych. Jesteś w ciąży i zastanawiasz się, które produkty musisz wykluczyć ze swojej diety? A może słyszałaś kilka mitów na temat diety kobiety ciężarnej? Zachęcamy do lektury kolejnego artykułu na blogu Maczfit, w którym podpowiadamy, czego nie wolno jeść w ciąży i jakie produkty należy ograniczać.

Czego nie wolno jeść w ciąży? Produkty zakazane w diecie kobiety ciężarnej

Zaczynamy od produktów, które są zakazane w okresie ciąży. Ich spożywanie ma negatywny wpływ zarówno na zdrowie kobiety w ciąży, jak i prawidłowy rozwój dziecka.

Surowe mięso i ryby zwiększają ryzyko zakażenia bakteriami listerii

Kobiety w czasie ciąży są bardziej narażone na zakażenia bakteriami i wirusami oraz zatrucia pokarmowe. Z diety ciężarnej należy wykluczyć surowe, niedopieczone i niedogotowane mięso (w tym surowe wędliny) oraz surowe ryby i owoce morza. W surowym mięsie mogą znajdować się drobnoustroje wywołujące toksoplazmozę i listeriozę.

Listeria to bakteria, która bezpośrednio zagraża dziecku. Zwiększa ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu i chorób płodu. W surowym mięsie mogą znajdować się również pasożyty.

Jeśli spożywasz mięso w okresie ciąży, zwracaj uwagę na to, aby wszystkie potrawy były poddane obróbce termicznej (gotowane, pieczone, smażone). Kobiety w ciąży powinny unikać wędzonek. Produkty wędzone i grillowane zawierają duże ilości soli i szkodliwych substancji, pochodzących z dymu.

To samo dotyczy ryb. W ciąży nie wolno jeść surowych ryb, dlatego jeśli masz ochotę na sushi, wyraźnie zaznacz, że jesteś w ciąży, aby otrzymać rolkę wege lub z pieczoną rybą. Unikaj również owoców morza, które (podobnie jak surowe ryby) mogą być źródłem groźnych bakterii chorobotwórczych oraz pasożytów i skutkować zatruciem pokarmowym.

Wybierając mięso i ryby do diety kobiety w ciąży, należy zwrócić szczególną uwagę na ich pochodzenie. Produkty zwierzęce, pochodzące z niewiadomego źródła, mogą zawierać metale ciężkie i zanieczyszczenia.

Produkty zakazane w ciąży z kategorii mięso i ryby:

• surowe i niedopieczone mięso (tatar, krwiste steki),
• surowe wędliny (szynka parmeńska),
• wędzonki,
• surowe ryby (w tym sushi z surową rybą),
• owoce morza (ostrygi).

Najlepiej unikać również dużych i drapieżnych ryb, takich jak makrela królewska, tuńczyk czy miecznik. Gatunki te odżywiają się mniejszymi rybami, przez co mogą kumulować zanieczyszczenia i szkodliwe bakterie.

Z diety ciężarnej należy wykluczyć również przetwory mogące zawierać w składzie wątróbkę (np. pasztety).

Surowe jaja i produkty z mleka niepasteryzowanego

Dieta w ciąży wyklucza także surowe jaja, które mogą być źródłem salmonelli. Zakażenie salmonellą objawia się wymiotami i odwodnieniem, co bezpośrednio wpływa na stan zdrowia kobiet w ciąży oraz ich dzieci.

Oprócz surowego mięsa, ryb i jajek kobiety ciężarne powinny wykluczyć z jadłospisu także niepasteryzowane mleko i produkty na jego bazie (takie jak sery pleśniowe). Produkty te zwiększają ryzyko zakażenia bakteriami listerii, która, jak wspomniano wyżej, może powodować zaburzenia rozwoju płodu.

Produkty zakazane w ciąży z kategorii nabiał:

• surowe jajka,
• oscypki,
• sery pleśniowe, ser feta, ser camembert, ser brie z niepasteryzowanego mleka,
• zsiadłe mleko.

Większość serów pleśniowych w Polsce produkowanych jest z mleka pasteryzowanego, co oznacza, że można je jeść w ciąży. Zawsze uważnie czytaj etykiety i sprawdzaj skład produktów pod względem bezpieczeństwa stosowania w ciąży i nie tylko.

Produkty zabronione w ciąży – niemyte owoce i warzywa

Dla wielu to oczywistość, mimo wszystko warto ją podkreślić. Niemyte owoce i warzywa stanowią poważne zagrożenie dla kobiet w ciąży i płodu – zarówno pod kątem bakterii, pasożytów, jak i pestycydów.

Wszystkie warzywa i owoce powinny być dokładnie umyte, a przed spożyciem najlepiej dodatkowo obrane ze skórki.

Produkty zakazane w ciąży – alkohol i inne używki

Naszą listę produktów zakazanych w ciąży zamyka alkohol. Czy kieliszek wina w ciąży może zaszkodzić? Tak, w ciąży należy zachować całkowitą abstynencję od alkoholu.

U dzieci kobiet, które w czasie ciąży piły alkohol, występuje FAS (Fetal Alcohol Syndrome), czyli zespół alkoholowy płodu. Alkohol wypijany przez kobietę w czasie ciąży przenika przez barierę łożyskową i może nieodwracalnie uszkodzić płód. Objawami FAS u dzieci są między innymi: niska masa urodzeniowa, wady twarzoczaszki, zaburzenia w pracy serca i ośrodkowego układu nerwowego. Najbezpieczniej zrezygnować również z napojów 0% – niektóre z nich mogą mieć w składzie śladowe ilości alkoholu.

W ciąży nie wolno również palić papierosów – nikotyna, podobnie jak alkohol, prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń, a nawet obumarcia płodu.

Czego powinny unikać kobiety ciężarne?

Codzienny jadłospis kobiety ciężarnej ma duże znaczenie w kontekście prawidłowego rozwoju płodu i samopoczucia samej ciężarnej. Wiesz już, czego nie należy jeść w ciąży. Sprawdźmy, których produktów w ciąży należy unikać.

Przetworzona żywność

Produkty wysoko przetworzone szkodzą – nie tylko mamie i dziecku, ale wszystkim, którzy je spożywają w nadmiernych ilościach. Podczas zakupów należy zawsze zwracać uwagę na skład produktu. W produktach wysoko przetworzonych często znajdują się tłuszcze trans i cukry proste, czyli związki, które są jedną z najczęstszych przyczyn nadwagi i otyłości.

Spożywanie tłuszczów trans w nadmiarze zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. Sposób żywienia oparty na cukrach prostych zaburza gospodarkę cukrową w organizmie – powoduje nagłe spadki energii i napady głodu. Co więcej, w żywności wysoko przetworzonej znajdują się znaczne ilości substancji dodatkowych (konserwantów, aromatów, sztucznych barwników). Ich występowanie nie zawsze jest złe, jednak im dłuższy i bardziej skomplikowany skład produktu, tym uważniejsi powinniśmy być.

Czego nie powinnaś jeść w ciąży w dużych ilościach?

• fast-foodów,
• gotowych dań ze sklepu (koncentraty zup, konserwy, gotowe sosy),
• potraw smażonych na głębokim tłuszczu,
• słodkich i słonych przekąsek.

Słodkie i słone przekąski, takie jak chipsy, krakersy i sklepowe ciastka często mają w składzie utwardzony tłuszcz roślinny. Z ostrożnością należy podchodzić również do słodzików. W ich skład wchodzą sztuczne substancje słodzące, które nie zostały jeszcze dokładnie przebadane pod kątem szkodliwości dla płodu.

Organizm kobiety w ciąży często ma ochotę na różne „zachcianki”. Ważne, aby we wszystkim zachować umiar. Do diety można włączyć różne zamienniki niezdrowych przekąsek.

Spożywanie domowych ciasteczek, suszonych owoców, orzechów, pestek i nasion nie tylko ograniczy chęć niezdrowego podjadania, ale również dostarczy organizmowi cenne składniki odżywcze.

Słodzone napoje gazowane

Nadmierne ilości cukru w diecie mogą zaburzać proces prawidłowego rozwoju dziecka. Dlatego wyklucz z jadłospisu kolorowe napoje gazowane i sięgaj po wodę mineralną, herbaty ziołowe (na przykład z mniszka lekarskiego) oraz świeże, nieprzetworzone soki owocowo-warzywne. Ciężarne nie powinny pić również napojów energetycznych.

Dieta kobiet w ciąży

Niektóre kobiety zmiany w diecie wprowadzają już na etapie planowania ciąży. Za pomocą odpowiednio zbilansowanej diety można uzupełnić poziom różnych składników – ważnych w kontekście zdrowia mamy i rozwoju dziecka.

Do takich składników należą między innymi: kwas foliowy (czyli witamina B9), wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3, witamina D i jod. 

Pamiętaj, że dodatkową suplementację należy zawsze wprowadzać pod kontrolą lekarza. W niektórych przypadkach pomocna może okazać się także konsultacja dietetyczna. Jest to szczególnie ważne, gdy jesteś na diecie bezmięsnej, zmagasz się z nietolerancjami pokarmowymi lub grozi Ci anemia w ciąży.

Zdrowy jadłospis mamy i dziecka

W ciąży nie chodzi o to, żeby jeść za dwóch, ale dla dwóch. Pamiętaj, aby odpowiednio bilansować posiłki pod względem kaloryczności i składników odżywczych. W Twojej diecie nie może zabraknąć białka, zdrowego tłuszczu, węglowodanów oraz cennych witamin i składników mineralnych.

Najczęstsze pytania dotyczące diety kobiet w ciąży

#1 Czy w ciąży można pić kawę?

Picie kawy w ciąży to temat, który budzi sporo kontrowersji. W ciąży można pić kawę, jednak należy pamiętać, aby nie przesadzać z ilością.

Spożycie kofeiny na poziomie 200 mg dziennie (1-2 filiżanki dziennie) uznawane jest za bezpieczne dla kobiet ciężarnych. Niektóre ciężarne całkowicie rezygnują z kawy w 1 trymestrze, żeby dopiero później ograniczyć spożycie kofeiny do 200 mg dziennie.

#2 Czy w ciąży można pić napoje gazowane?

W ciąży należy unikać spożywania słodkich napojów gazowanych (które w składzie mają między innymi syrop glukozowo-fruktozowy).

Jednak zwykła gazowana woda mineralna jest jak najbardziej dozwolona. Kobiety w ciąży powinny dbać o regularne nawadnianie.

#3 Czy w ciąży można ćwiczyć?

Wiele ciężarnych obawia się, że ćwiczenia zaszkodzą zdrowiu dziecka. Ruch to zdrowie – również w ciąży.

Jedyne, czego należy unikać, to sporty typowo urazowe, takie jak sporty walki. Najbardziej zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna – joga, pilates, pływanie.

#4 O ile zwiększyć podaż kalorii w diecie?

Podaż kalorii w diecie ciężarnej zależy od kilku czynników. Należą do nich między innymi: waga przed ciążą czy aktualnie trwający trymestr.

W przypadku, gdy kobieta, zachodząc w ciążę, ma prawidłową masę ciała, jej zapotrzebowanie energetyczne:

• w pierwszym trymestrze – nie wzrasta;
• w drugim trymestrze – wzrasta o około 360 kcal na dzień;
• w trzecim trymestrze – wzrasta o około 115 kcal na dzień w stosunku do trymestru drugiego, czyli o 475 kcal na dzień w stosunku do zapotrzebowania przed ciążą.

Dieta pełna składników odżywczych w ofercie Maczfit

W Maczfit odpowiadamy na potrzeby wszystkich klientów. Dlatego w naszej ofercie znajdziesz catering idealny również dla kobiet w ciąży. Dieta pudełkowa od Maczfit ma wszystko to, czego ciężarna potrzebuje w tym wyjątkowym okresie.

Zadbaliśmy o odpowiednią podaż białek, tłuszczów i węglowodanów. Zwiększone ilości owoców i warzyw dostarczą organizmowi cenne witaminy i składniki mineralne.

Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą!

Małgorzata Brzezińska

Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Doświadczenie zdobywała w warszawskich żłobkach, przedszkolach i szkołach, a także prowadząc warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W Maczfit odpowiada za prace działu Dietetyki i spójność wszystkich diet z oferty. Prywatnie miłośniczka śródziemnomorskich smaków.