Czym jest ashwagandha? Działanie i wpływ na organizm

Brakuje Ci energii? Czujesz się zestresowany i przytłoczony pracą? Masz problemy z zasypianiem? Możesz skorzystać z drogocennych właściwości ashwagandhy. Z tego artykułu dowiesz się, czym charakteryzuje się indyjski żeń szeń i jakie preparaty na jego bazie wybierać, aby wspomóc prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Naturalne metody leczenia w medycynie ajurwedyjskiej. Ashwagandha i jej właściwości

Ashwagandha zaliczana jest do roślin adaptogennych.

Adaptogenami nazywamy rośliny, które zawierają określone substancje, wspierające utrzymanie równowagi w organizmie. Substancje te mają za zadanie zwiększać odporność organizmu, niwelować uczucie zmęczenia, ułatwiać procesy detoksykacji, regulować poziom cukru we krwi i poprawiać metabolizm.

Naturalnym środowiskiem występowania ashwagandhy jest południowo-wschodnia Azja. Roślinę można również spotkać na terenie krajów śródziemnomorskich, w wysoko położonych rejonach Himalajów, południowej oraz tropikalnej części Afryki, Wyspach Kanaryjskich, Przylądku Dobrej Nadziei oraz Australii. Ponadto dziko rosnące krzewy rośliny występują powszechnie na terenie całego obszaru Indii. Stąd zresztą wzięła się inna, równie popularna nazwa ashwagandhy, czyli żeń szeń indyjski.

Żeń szeń indyjski określany bywa również jako:

• witania ospała (withania somnifera l),
• śpioszyn lekarski,
• rzadziej jako wiśnia zimowa.

Witania ospała od wieków wykorzystywana jest w medycynie ajurwedyjskiej.

Ajurweda to pochodzący z Indii nurt medyczno-filozoficzny. Głównym założeniem ajurwedy jest osiągnięcie jedności ducha, ciała i umysłu dzięki zharmonizowaniu swojego organizmu z naturą.

Oprócz witanii ospałej w medycynie ajurwedyjskiej wykorzystuje się również kurkumę, imbir, brahmi i wąkrotę azjatycką. W ziołowych naparach i mieszankach łączy się ze sobą różne rośliny, aby wzmocnić ich działanie na organizm.

Najbardziej cenne części rośliny witanii ospałej to liście, owoce oraz korzeń.

Ashwagandha wykazuje zmienność składu fitochemicznego w zależności od szerokości geograficznej w której występuje. Do tej pory udało się wyizolować oraz zidentyfikować około 35 składników chemicznych. W większości były to alkaloidy oraz laktony steroidowe (witanolidy):

• witanolidy – organiczne związki chemiczne występujące w roślinach; cechują się dużą aktywnością biologiczną; działają przeciwnowotworowo, przeciwbakteryjnie i antyseptycznie; w ashwagandzie występują w zielu,
• alkaloidy – posiadają właściwości przeciwbólowe, znieczulające, przeciwskurczowe, uspokajające i pobudzające ośrodkowy układ oddechowy.

Jak ashwaghanda działa na organizm?

Ashwagandha to roślina o udokumentowanych właściwościach prozdrowotnych. Jej działanie wciąż jest jednak pod baczną obserwacją badaczy.

Sprawdź, jak przyjmowanie ashwagandhy wpływa na zdrowie i kondycję organizmu.

Ashwagandha pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego

Stosowanie ashwagandhy polecane jest w czasie wzmożonego wysiłku umysłowego. Witania ospała wykazuje właściwości wzmacniające zdolność uczenia się. Poprawia koncentrację i zdolność organizmu do zapamiętywania informacji.

Witania ospała wzmacnia odporność

Spożywanie ashwagandhy ma korzystny wpływ na układ odpornościowy. Wszystko dzięki zawartym w niej witanolidom i glikowitanolidom. Związki te działają antybakteryjnie i przeciwnowotworowo. Pomagają w zwalczaniu infekcji i gwarantują wzmocnienie organizmu.

Stosowanie żeń szenia indyjskiego poprawia jakość snu

Ashwagandha sprawdzi się również w przypadku problemów ze snem. Zawarte w niej substancje łagodzą napięcie i zmniejszają ilość hormonu stresu w organizmie. W ajurwedzie dużą popularnością cieszy się „księżycowe mleko” – napój, który ma pozytywny wpływ na jakość snu. Przepis na „księżycowe mleko” to: szklanka mleka (krowiego lub roślinnego), pół łyżeczki sproszkowanego korzenia ashwagandhy, pół łyżeczki mielonej kurkumy, pół łyżeczki cynamonu, łyżeczka miodu i szczypta pieprzu.

Spożywanie witanii ospałej wzmacnia wydolność fizyczną

Badania wykazują, że ashwagandha pomaga zadbać o lepszą kondycję fizyczną. Ekstrakt z żeń szenia indyjskiego zwiększa masę i siłę mięśni oraz pułap tlenowy organizmu. Dzięki temu preparaty zawierające ashwagandhę cieszą się dużą popularnością zarówno wśród sportowców zawodowych, jak i amatorów.

Ashwagandha zwiększa odporność na stres

Ashwagandha polecana jest również osobom zmagającym się z chronicznym stresem. Jej regularne stosowanie redukuje ilość napięcia i niepokoju związanego z sytuacjami stresowymi. Badania wykazały, że zawarte w żeń szeniu indyjskim substancje aktywne wykazują działanie przeciwdepresyjne.

Withania somnifera jest dobrym przeciwutleniaczem

Związki zawarte w żeń szeniu indyjskim wykazują działanie przeciwutleniające (antyoksydacyjne). Dzięki temu zmniejszają ilość szkodliwych wolnych rodników w organizmie. Tym samym ashwagandha chroni przed stresem oksydacyjnym i spowalnia procesy starzenia komórek.

Ashwagandha pomaga obniżyć poziom cholesterolu

Ashwagandha pomaga również regulować gospodarkę lipidową w organizmie. Preparaty z ashwagandhą mogą obniżać poziom złego cholesterolu (LDL) i zwiększać ilość dobrego cholesterolu we krwi (HDL).

Withania somnifera pomaga regulować gospodarkę cukrową

Regularne spożywanie preparatów z ashwagandhą może być pomocne również u osób chorujących na zaburzenia gospodarki cukrowej (insulinooporność, cukrzyca). Withania somnifera ma zdolność do obniżania poziomu cukru we krwi.

Ashwagandha ma działanie hepatoprotekcyjne

Żeń szeń indyjski wykazuje również działanie hepatoprotekcyjne. Zawarte w nim substancje aktywne mają zdolność do chronienia komórek wątroby przed działaniem szkodliwych i trujących substancji.

Wpływ ashwagandhy na płodność mężczyzn

Badania wykazały, że regularne stosowanie preparatów z żeń szeniem indyjskim przyczynia się do poprawy jakości nasienia. Ashwagandha wpływa pozytywnie na ruchliwość plemników, co przekłada się na zwiększenie ich zdolności do zapłodnienia komórki jajowej.

Preparaty z ashwagandhą – dla kogo?

Ashwagandha to naturalna substancja, która dodaje energii, wzmacnia siły witalne i przyczynia się do poprawy wydolności fizycznej. Poza tym poprawia jakość snu i redukuje stres. Badania wykazały, że żeń szeń indyjski może mieć także pozytywny wpływ na gospodarkę cukrową i tłuszczową w organizmie oraz płodność u mężczyzn. Niektóre źródła podają, że ashwagandha łagodzi stany zapalne i normalizuje hormony tarczycy.

Preparaty z ashwagandą polecane są przede wszystkim osobom narażonym na przewlekły stres, cierpiącym na bezsenność i przemęczonym. Suplement diety na bazie żeń szenia indyjskiego sprawdzi się również u sportowców, diabetyków i osób, które na co dzień pracują umysłowo.

Stosowanie ashwagandhy można rozważyć również przy kłopotach z pamięcią, przy stanach zapalnych i w okresach obniżonej odporności.

Ashwagandha – przeciwwskazania

Żeń szeń indyjski uznawany jest za substancję bezpieczną dla organizmu. Jednak w niektórych przypadkach należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu lub całkowicie zrezygnować z jej przyjmowania.

Z ashwagandhy muszą zrezygnować kobiety w ciąży. Suplementy diety z żeń szeniem indyjskim nie są polecane również matkom karmiącym oraz dzieciom.

Ashwagandha nie powinna być spożywana w przypadku stosowania leków o działaniu nasennym, przeciwpadaczkowym i immunosupresyjnym. Przeciwwskazaniem do stosowania żeń szenia indyjskiego są także leki uspokajające.

Ashwagandha – o tym warto pamiętać

Konsultacja lekarska

Jak przy wszystkich suplementach diety, tak również przy preparatach z ashwagandhą, zalecana jest konsultacja lekarska.

Z konsultacji lekarskiej powinny skorzystać głównie osoby, które przyjmują inne leki i/lub zmagają się z chorobami przewlekłymi.

Skutki uboczne

Preparaty z ashwagandhą należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta. W niektórych przypadkach mogą pojawić się skutki uboczne, takie jak nudności, wymioty i zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Rzadziej u osób przyjmujących ashwagandhę występują przebarwienia skóry, swędzenie i pieczenie.

Zrównoważony sposób żywienia

Ashwagandha ma szerokie zastosowanie w kulturze wschodniej. Wykazuje szereg cennych właściwości i wspomaga prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Należy jednak pamiętać, że żadne suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety.

To, co jemy i pijemy na co dzień, ma ogromne znaczenie dla zdrowia i kondycji naszego organizmu. Zdrowy tryb życia obejmuje odpowiednio zbilansowaną dietę ze świeżych, jak najmniej przetworzonych produktów. Kluczowe znaczenie dla zdrowia i wydolności organizmu mają również regularny ruch i właściwe nawodnienie.

Suplementy diety, a więc również preparaty z ashwagandhą, powinny być jedynie dodatkiem, a nie magicznym remedium na problemy z wydolnością czy koncentracją.

Jak wybrać dobry suplement diety z ashwagandhą?

W suplementach diety wykorzystuje się głównie korzeń ashwagandhy, a konkretnie:

• sproszkowany korzeń ashwagandhy,
• ashwagandha ekstrakt z korzenia,
• ashwagandha wyciąg z korzenia.

Najlepiej wybierać preparaty o prostym składzie zawierające substancje naturalne. W składzie lepszych suplementów nie powinno być substancji słodzących, barwników, konserwantów i sztucznych wypełniaczy.

W składzie mogą znajdować się związki, takie jak substancja przeciwzbrylająca (sole magnezowe kwasów tłuszczowych lub dwutlenek krzemu), inulina, leucyna i celuloza roślinna, z której powstaje otoczka kapsułki.

Przy wyborze dobrego suplementu diety z ashwagandhą warto kierować się kilkoma wskazówkami.

Wybieraj standaryzowany ekstrakt z ashwagandhy.

Standaryzacja ekstraktu z wymienionych surowców roślinnych to gwarancja, że zawiera on konkretną ilość substancji aktywnej. Jeśli na opakowaniu nie ma informacji o standaryzacji ekstraktu, nie ma gwarancji, ile substancji aktywnych faktycznie znajduje się w preparacie.

Dopasuj formę suplementu do swoich preferencji.

Ashwagandhę znajdziesz obecnie w sklepach pod różnymi postaciami – w proszku, kapsułkach czy kroplach. Wybierz taki preparat, którego stosowanie będzie dla Ciebie najwygodniejsze. Dawkuj go zgodnie ze wskazaniami na ulotce.

Uważaj na chwyty reklamowe.

Ashwagandha to w ostatnim czasie modny produkt. Uważaj na tanie chwyty reklamowe, kupuj suplementy ze sprawdzonych źródeł i zawsze dokładnie czytaj ich skład. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem i/lub dietetykiem.

Agata Sobczak

Absolwentka żywienia człowieka i oceny żywności na SGGW w Warszawie. Szczególnie interesuje się dietoterapią przy zaburzeniach metabolicznych (insulinooporność i cukrzyca) i hormonalnych (choroby tarczycy). Chętnie poszerza swoją wiedzę na szkoleniach, kursach i warsztatach. W Maczfit odpowiada za posiłki #less carbs z diety z wyborem dań oraz diety Diabetic i Hypo Hashimoto. Zamiłowanie do dietetyki odkryła studiując na kierunku gastronomia i hotelarstwo. W wolnych chwilach uwielbia gotować. W kuchni często eksperymentuje zmieniając popularne potrawy w ich zdrowsze wersje.