Data publikacji: 27 grudnia 2021 Data aktualizacji: 24 lipca 2024 Czas czytania: 8 minut
Spis treści
Dietę eliminacyjną stosuje się najczęściej w dwóch przypadkach: przy alergiach i nietolerancjach pokarmowych. Odpowiednio zbilansowany jadłospis diety eliminacyjnej, pełen bezpiecznych zamienników produktów niedozwolonych, dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Z tego artykułu dowiesz się, jakimi regułami rządzi się dieta eliminacyjna. Poznasz także podstawowe różnice między nietolerancją a alergią pokarmową.
Zarówno nietolerancja, jak i alergia pokarmowa skutkują nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony układu trawiennego. Inne jest jednak podłoże tych chorób.
Alergia pokarmowa to uczulenie na substancje, które znajdują się w jedzeniu. Wywołana jest nieprawidłową odpowiedzią układu odpornościowego na alergen. Alergie pokarmowe dotykają zarówno dorosłych, jak i dzieci.
Inne produkty, które mogą wywołać objawy alergii: jabłka, jagody, morele, porzeczki, dynia, marchew, buraki, ziemniaki, por, cebula, brokuły, kalafior, zielony groszek, fasolka szparagowa.
Nietolerancja pokarmowa, w przeciwieństwie do alergii, nie ma bezpośredniego związku z układem odpornościowym. Jej występowanie wynika z innych mechanizmów.
Najczęstszą przyczyną nietolerancji pokarmowej jest brak pewnych enzymów (na przykład laktazy – enzymu niezbędnego do trawienia laktozy w jelicie cienkim).
Nietolerancja na pewne produkty może też wynikać z przyczyn farmakologicznych, związanych z działaniem pewnych substancji (na przykład kofeiny i histaminy).
Objawy nietolerancji pokarmowej są bardzo podobne do dolegliwości, które występują przy alergiach. Dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka i szybkie wdrożenie leczenia, polegające na zastosowaniu diety eliminacyjnej.
Powyższe objawy, szczególnie te nawracające, są pierwszym sygnałem, że należy udać się do lekarza. Stosowanie diety eliminacyjnej na własną rękę nie jest dobrym pomysłem.
Lekarz zleci odpowiednie badania, które pomogą znaleźć drażniący składnik pożywienia. Przed wprowadzeniem diety eliminacyjnej wykonuje się najczęściej:
Dietą eliminacyjną nazywamy wykluczenie z jadłospisu produktów, które wywołują alergie i nietolerancje pokarmowe.
Dieta eliminacyjna to podstawowa metoda leczenia objawów nietolerancji i alergii. Gdy z badań nie wynika jasno, który składnik uczula, dietę eliminacyjną stosuje się również jako test diagnostyczny.
Dieta eliminacyjna występuje pod różnymi postaciami, a najpopularniejsze z nich to: dieta bezglutenowa, dieta bez laktozy, dieta bezmleczna i dieta bezjajeczna.
Zmodyfikowany jadłospis eliminacyjny powinny stosować także osoby chorujące na atopowe zapalenie skóry (AZS).
Sprawdź, jakimi regułami rządzi się każda wymieniona wyżej dieta.
Gluten jest mieszaniną białek, które wchodzą w skład niektórych zbóż. Ścisłej diety bezglutenowej muszą przestrzegać osoby chorujące na celiakię. Celiakia to choroba autoimmunologiczna, charakteryzująca się trwałą nietolerancją glutenu.
Niektóre osoby same wykluczają gluten z diety, gdy zauważają, że ten składnik działa drażniąco na ich układ pokarmowy.
Eliminacja z diety produktów z glutenem powinna odbywać się pod kontrolą lekarza i/lub dietetyka.
Dieta bezglutenowa wiąże się z eliminacją produktów takich jak:
Co zatem można jeść? Ziarna bezglutenowe takie jak: proso, gryka, amarantus, komosa ryżowa, ryż, tapioka, kukurydza.
Laktoza to cukier mleczny, który organizm rozkłada za pomocą enzymu zwanego laktazą. Nietolerancją pokarmową laktozy nazywamy niedobór laktazy w organizmie.
Dieta bez laktozy wyklucza z jadłospisu mleko krowie i produkty mleczne takie jak:
W indywidualnych przypadkach również:
Laktoza w śladowych ilościach znajduje się również w wielu innych produktach spożywczych.
Co pić i jeść, gdy dotyczy Cię nietolerancja laktozy? Przede wszystkim napoje roślinne (sojowe, kokosowe, migdałowe, owsiane), wegańskie jogurty i inne bezlaktozowe odpowiedniki popularnych produktów spożywczych.
Kolejna popularna dieta eliminacyjna. Dieta bezmleczna jest bardzo podobna do diety bezlaktozowej. Stosuje się ją najczęściej u osób, które mają alergię na mleko, a konkretnie na białka mleka krowiego. Dieta bezmleczna wyklucza mleko oraz produkty nabiałowe na jego bazie.
Dietę bezjajeczną stosują osoby uczulone na jajka. Głównym założeniem tej diety jest eliminacja jajek i unikanie produktów, które mogą je zawierać.
W kuchni jajka pełnią rolę zagęszczacza, jednak bez problemu można poradzić sobie bez nich. W sklepach znajdziesz obecnie syntetyczne, wegańskie zamienniki jajek. Poza tym świetnym zagęszczaczem do dań i deserów są: siemię lniane i rozgnieciony banan. Warto też wprowadzać do diety nowe pokarmy, na przykład tofucznicę (jajecznicę z tofu).
Odpowiednio zbilansowana dieta eliminacyjna przynosi sporo korzyści również przy atopowym zapaleniu skóry. W tym przypadku z jadłospisu wyklucza się przede wszystkim mleko i produkty mleczne. Należy także unikać produktów z histaminą, która znajduje się głównie w fermentowanej żywności pochodzenia roślinnego oraz przetworzonych produktach mięsnych.
Poznaj naszą ofertę