Dieta optymalna (Kwaśniewskiego) – na czym polega?

Dieta optymalna (Kwaśniewskiego) jest dietą wysokotłuszczową. Jej główną zasadą jest ograniczenie spożycia węglowodanów i zwiększenie podaży tłuszczów – głównie kwasów tłuszczowych pochodzenia zwierzęcego. Z tego artykułu dowiesz się, co można jeść, a czego należy unikać w diecie optymalnej. Poznasz także główne zasady diety Kwaśniewskiego i różnice między tym sposobem żywienia a dietą ketogeniczną. Zapraszamy do lektury!

Geneza diety Kwaśniewskiego

Choć wielu osobom nazwa „dieta Kwaśniewskiego” kojarzy się z byłym prezydentem, tak naprawdę nie ma z nim nic wspólnego. Twórcą diety optymalnej jest dr Jan Kwaśniewski, który w latach 90. XX wieku propagował diety niskowęglowodanowe (z ang. low carb) i wysokotłuszczowe (z ang. high fat diet). Kwaśniewski rozpowszechniał „system optymalnego żywienia człowieka” w swoich licznych publikacjach, takich jak „Żywienie optymalne”, „Dieta optymalna – dieta idealna”, „Tłuste życie” czy „Dieta optymalna dr Kwaśniewskiego – książka kucharska”.

Początkowo optymalna dieta Kwaśniewskiego, podobnie jak dieta ketogeniczna, stosowana była w leczeniu epilepsji. Z czasem zaczęła zyskiwać popularność jako dieta odchudzająca. Dziś sięgają po nią głównie osoby, którym zależy na szybkiej redukcji masy ciała.

Na czym polega dieta Kwaśniewskiego? Główne zasady diety optymalnej

Dieta optymalna (Kwaśniewskiego) jest dietą wysokotłuszczową, w której podaż białek i węglowodanów ulega znacznemu ograniczeniu. Dzienny jadłospis w diecie Kwaśniewskiego uwzględnia podaż tłuszczów nawet na poziomie 80% energii. Zgodnie z zasadami opracowanymi przez dr Kwaśniewskiego są to głównie tłuszcze pochodzenia zwierzęcego.

Za standard w diecie optymalnej przyjmuje się spożywanie na każdy 1 g białka od 2,5 do 3,5 g tłuszczu oraz od 0,3 do 0,5 g węglowodanów. Oznacza to, że białka stanowią jedynie około 15% energii z diety, a węglowodany średnio 5%.

Jadłospis tej wysokotłuszczowej diety powinien uwzględniać trzy posiłki dziennie. Na diecie Kwaśniewskiego jeść należy tyle, aby uzyskać uczucie sytości i jednocześnie zachowywać wskazane wyżej proporcje. W podobny sposób należy kontrolować ilość wypijanej wody. Według twórcy diety optymalnej wodę należy pić bez ograniczeń do momentu, w którym przestaniemy czuć pragnienie.

Najważniejszą kwestią w diecie Kwaśniewskiego jest ograniczenie spożycia węglowodanów, w związku z czym dozwolona porcja warzyw to około 300 g na dobę.

Co można jeść na diecie Kwaśniewskiego? Produkty dozwolone

W jadłospisie diety optymalnej powinny znaleźć się produkty, takie jak:

• tłuste mięso i wędliny, podroby,
• tłuste ryby,
• tłusty nabiał – sery, śmietany, tłuste mleko, masło,
• inne tłuszcze zwierzęce, takie jak: smalec, słonina, boczek, łój,
• oleje roślinne, na przykład olej rzepakowy, oliwa z oliwek,
• jaja – głównie żółtka jaj,
• tłuste sosy,
• w ograniczonej ilości – warzywa kapustne i owoce jagodowe.

Czego nie można jeść na diecie Kwaśniewskiego? Produkty niezalecane

Dieta doktora Kwaśniewskiego wyklucza z jadłospisu produkty, takie jak:

• produkty zbożowe,
• większość owoców i warzyw, w tym głównie wysokoskrobiowe warzywa,
• nasiona roślin strączkowych,
• przetwory owocowe, takie jak dżemy, powidła, konfitury,
• soki owocowo-warzywne,
• słodycze,
• słodziki, miód,
• słodzone napoje.

Dieta Kwaśniewskiego (optymalna) – efekty

Jakie są efekty diety Kwaśniewskiego? Jej twórca i miłośnicy przekonują, że stosowanie diety Kwaśniewskiego w celu redukcji masy ciała naprawdę się opłaca. Czy aby na pewno?

Niskie spożycie węglowodanów i wysoka podaż tłuszczu wprowadzają organizm człowieka w stan ketozy. W stanie ketozy organizm przestaje pobierać energię z węglowodanów i glukozy, a jako główne źródło energii traktuje tłuszcze. Stan ketozy powoduje, że nawet 80-90% energii pochodzi z ciał ketonowych, czyli produktów metabolizmu tłuszczów. Zjawisko ketozy wspomaga utratę tkanki tłuszczowej, a tym samym redukcję masy ciała.

Liczne badania wykazały jednak, że utrata masy ciała na dietach wysokotłuszczowych to głównie efekt zastosowanych restrykcji kalorycznych (niższa kaloryczność diety względem zaspokajania zapotrzebowania energetycznego danej jednostki). Podobnie jak w innych dietach odchudzających zastosowanie dziennego deficytu 500-1000 kcal (w stosunku do całkowitego zapotrzebowania energetycznego) jest skuteczne również na diecie doktora Kwaśniewskiego. Efekty po tygodniu stosowania diety niskoenergetycznej to utrata ok. 0,5-1 kg masy ciała (w zależności od wielkości deficytu i indywidualnych predyspozycji).

W tym miejscu warto jednak podkreślić, że dieta wysokotłuszczowa dr Kwaśniewskiego nigdy nie zdobyła rekomendacji polskich dietetyków. Wręcz przeciwnie – przez wielu z nich uważana jest za jedną z najgorszych diet odchudzających. O jej wpływie na zdrowie człowieka powiemy więcej w akapicie „Wady diety optymalnej”.

Zalety diety optymalnej

Menu w diecie Kwaśniewskiego opiera się na wysokiej podaży tłuszczu. Tłuszcz jest nośnikiem smaku w potrawach, więc jadłospis dla wielu osób (szczególnie tych lubiących tłuste mięso) będzie po prostu smaczny. Poza tym tłuszcz, przyjmowany w dużych ilościach sprawia, że nie musisz jeść między posiłkami, nie występuje uczucie głodu – znane tak wielu osobom stosującym inne diety odchudzające.

Dieta bogata w tłuszcz i ograniczająca węglowodany ma również jeszcze jedną zaletę – reguluje poziom cukru we krwi. Stąd tak duże zainteresowanie dietami niskowęglowodanowymi między innymi u cukrzyków. Uzasadnieniem do stosowania diety optymalnej może być też terapia chorób neurodegeneracyjnych (choroby neurodegeneracyjne to między innymi Alzheimer i Parkinson).

Według twórcy i osób, stosujących dietę optymalną, może być ona skuteczna w redukcji tkanki tłuszczowej i leczeniu otyłości. Warto jednak pamiętać, że podczas stosowania diety Kwaśniewskiego należy zastosować odpowiedni deficyt kaloryczny i zwiększyć aktywność fizyczną. Samo jedzenie tłustego mięsa nie wystarczy.

Wady diety optymalnej

Mimo kilku zalet dieta Kwaśniewskiego nie jest dobrym sposobem na odchudzanie i może mieć bardzo negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia.

Po pierwsze: dieta optymalna zaburza proporcje podstawowych składników odżywczych, co może prowadzić do licznych niedoborów pokarmowych. Ignorując dzienne zapotrzebowanie organizmu na węglowodany, nie dostarczamy mu między innymi błonnika pokarmowego – związku niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego. Może to powodować między innymi bóle brzucha i zaparcia. Ograniczenie spożycia warzyw i owoców sprawia, że grozi nam niedobór witamin, składników mineralnych i związków antyoksydacyjnych (w tym: witaminy C, A, E, witamin z grupy B, polifenoli, magnezu i cynku). Podaż białka poniżej norm zwiększa ryzyko osteoporozy oraz prowadzi do katabolizmu mięśni (tzn. zmniejszenia masy mięśniowej).

Po drugie: produkty zalecane w diecie optymalnej to głównie tłuszcz pochodzenia zwierzęcego. Nasycone kwasy tłuszczowe – spożywane w nadmiarze – powodują choroby układu krążenia (w tym miażdżycę i choroby serca).

Po trzecie: dieta niskowęglowodanowa Kwaśniewskiego nie jest dla każdego. Wśród przeciwwskazań znajdują się między innymi: niewydolność wątroby, zapalenie trzustki, zaburzenia metabolizmu lipidów i przewlekła choroba nerek. Z tego sposobu odżywiania muszą zrezygnować także: kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby z zaburzeniami odżywiania oraz pacjenci po zawałach i udarach.

Dieta optymalna a dieta ketogeniczna – podobieństwa i różnice

Dieta ketogeniczna ma kilka wspólnych cech z dietą optymalną. Oba sposoby odżywiania opierają się na zasadzie „zwiększenie podaży tłuszczów, ograniczenie węglowodanów”.

Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że dieta Kwaśniewskiego wydaje się bardziej restrykcyjna od keto. Przede wszystkim kładzie mocny nacisk na tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Wprawdzie przykładowy jadłospis w diecie optymalnej uwzględnia tłuszcze roślinne (takie jak oleje), ale jednak większość dań składa się z mięs i tłustego nabiału.

Dieta Kwaśniewskiego (optymalna) zakłada również ograniczenie białka, z kolei w keto podaż białka występuje na poziomie wyznaczonym przez normy. Stosując dietę ketogeniczną, możesz do jadłospisu wprowadzić niskoskrobiowe warzywa i owoce jagodowe. Odpowiednio zbilansowany jadłospis w diecie keto jest więc nie tylko smaczny i syty, ale przede wszystkim różnorodny. Wybierając dietę Kwaśniewskiego, nie mamy takiej możliwości, a co więcej – narażamy się na ryzyko wielu niedoborów.

Oczywiście zyskująca na popularności dieta ketogeniczna również może być nieodpowiednio zbilansowana i szkodliwa dla zdrowia. Dlatego zawsze podkreślamy znaczenie konsultacji lekarskich i dietetycznych w wyborze odpowiedniej diety odchudzającej. Jeśli szukasz bezpiecznej diety z ograniczoną ilością węglowodanów, polecamy nasze usługi.

Zdrowa dieta niskowęglowodanowa – Keto IF od Maczfit

Dieta Keto IF Maczfit powstała z połączenia diety keto, w której znacząco redukujemy ilość węglowodanów, zastępując je tłuszczami i postu przerywanego Intermittent Fasting – innowacyjnego modelu żywienia przeplatającego okres jedzenia z godzinami postu.

Czym jest IF?

Post przerywany zakłada powstrzymywanie się od jedzenia w określonym czasie – przez określoną liczbę godzin w ciągu dnia lub przez określoną liczbę dni tygodnia (w zależności od wariantu diety IF). Z dietą IF związane jest pojęcie okna żywieniowego. Okno żywieniowe to czas spożywania posiłków. 

Wyróżniamy dwa główne warianty diety IF: TRF (time restricted feeding) oraz ADF (alternate day fasting).

W wariancie TRF chodzi o wyznaczenie sobie w ciągu doby przedziału czasowego, w którym pościmy. Ustalony schemat musi być bezwzględnie powtarzany każdego dnia. Jeść można tylko w krótkim oknie żywieniowym – jeśli nie zdążysz, posiłek przepada. Najpopularniejszym rodzajem postu TRF jest reguła 16:8. Post przerywany 16:8 polega na powstrzymywaniu się od jedzenia przez 16 godzin i jedzeniu podczas 8-godzinnego okna żywieniowego.

W modelu żywienia ADF 5:2 w ciągu tygodnia dwa razy przeprowadza się 24-godzinne posty. W tym przypadku post nie oznacza całkowitej rezygnacji z posiłków. Chodzi jedynie o to, aby dwa razy w tygodniu znacznie ograniczyć liczbę spożywanych kalorii (do 20-25% dziennego zapotrzebowania na kalorie). Przez pozostałe pięć dni można jeść normalnie.

Oferta Maczfit

Dlaczego w Maczfit połączyliśmy dietę keto i IF? Te programy żywieniowe mają podobny mechanizm działania i wpływ na nasz organizm. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy diety z ograniczoną ilością posiłków sprzyjają wytwarzaniu ilości ketonów i przyspieszają proces ketoadaptacji. Posiłki tłuszczowo-białkowe (w przeciwieństwie do posiłków bogatych w węglowodany) nie powodują gwałtownego wzrostu glikemii oraz wyrzutów insuliny.

Nad jadłospisem diety Keto IF w Maczfit czuwają doświadczeni dietetycy i kucharze. Dzięki temu możesz mieć pewność, że wybierasz zdrową alternatywę dla modnych i restrykcyjnych diet odchudzających.

Dieta Keto IF od Maczfit dostępna jest w czterech wariantach kalorycznych: 1500, 1800, 2000 i 2500 kcal. 

Ewelina Hepnar

Magistrantka dietetyki na USM w Warszawie, ukończyła dwa kierunki – Technologię Żywności i Żywienie Człowieka oraz Jakość i Bezpieczeństwo Żywności na UR w Krakowie. Z doświadczenia pracy w gabinecie dietetycznym wyniosła umiejętność komponowania atrakcyjnych jadłospisów, odpowiadających potrzebom klientów w różnych jednostkach chorobowych i nie tylko. Interesuje się psychologią odżywiania, chętnie porusza tematy związane z reedukacją żywieniową i propagowaniem prawidłowych nawyków żywieniowych oraz budowaniem zdrowych relacji z jedzeniem. Wyznaje zasadę, że dieta ma być przyjemnością i wpływać korzystnie na zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. W Maczfit jest odpowiedzialna za diety: No Gluten & Lactose, FODMAP, Care.