Odżywianie

Dieta po zawale – co jeść, a czego unikać dla zdrowia układu krążenia?

Data publikacji: 19 marca 2025 Data aktualizacji: 25 marca 2025 Czas czytania: 6 minut

dieta_po_zawale

Dieta po zawale to jeden z elementów rekonwalescencji i profilaktyki kolejnych incydentów sercowych. Odpowiednie odżywianie pomaga wzmocnić narząd, obniżyć poziom cholesterolu i utrzymać prawidłową masę ciała. W tym artykule wyjaśniamy, jakie produkty wybierać, a których unikać, aby wspierać zdrowie swojego układu krążenia po przebytym zawale mięśnia sercowego.

Dieta po zawale serca – najważniejsze zasady

Dieta po zawale serca powinna być odpowiednio zbilansowana i skonsultowana z lekarzem lub dietetykiem. W pierwszych 24 godzinach po zawale, szczególnie u pacjenta leżącego, zaleca się stosowanie diety płynnej i lekkostrawnej, aby zminimalizować ryzyko nudności i wymiotów. W okresie rekonwalescencji ze względu na wysoką podaż warzyw, owoców (szczególnie zielonych warzyw liściastych) oraz błonnika – którego dzienne spożycie powinno wynosić minimum 30 gramów – często rekomendowana jest dieta śródziemnomorska.

Błonnik znajduje się w pełnoziarnistych produktach zbożowych, warzywach i owocach. Ważne jest także dostarczanie białka, które można znaleźć w chudym mięsie, rybach oraz suchych nasionach roślin strączkowych. Przepisy dla diety kardiologicznej zalecają ograniczenie tłuszczów zwierzęcych na rzecz tłuszczów roślinnych oraz unikanie smażenia na głębokim tłuszczu. Rekomenduje się gotowanie na parze, w wodzie lub zapiekanie w folii z dodatkiem tłuszczu roślinnego. Przykładowy jadłospis po zawale serca powinien uwzględniać ograniczenie soli i używek, takich jak alkohol czy tytoń. Również regularne nawadnianie wodą mineralną jest niezbędne dla zdrowia układu krążenia.

Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie po zawale serca

Dieta po zawale serca i stentach powinna wykluczać przede wszystkim tłuszcze zwierzęce oraz kwasy tłuszczowe trans. Te ostatnie to specyficzna podgrupa kwasów nienasyconych o prostej cząsteczce, w przeciwieństwie do zwykłych kwasów nienasyconych (cis), które mają kształt litery V. Ta różnica znacząco wpływa na ich metabolizm w organizmie. Kwasy trans występują głównie w tłuszczach zwierzęcych, mięsie wołowym i baranim, margarynie oraz w żywności wysoko przetworzonej, fast foodach i słodyczach.

Co jeść po zawale? Z pewnością nie produkty bogate w cukry proste, które negatywnie wpływają na masę ciała oraz pracę serca i układu krążenia. Przepisy diet po zawale i stentach powinny również uwzględniać znaczne ograniczenie soli. Zarówno w postaci przyprawy, jak i słonych przekąsek. Obiad po zawale powinien być przygotowany z minimalną ilością soli, a smak potraw warto wzbogacać ziołami.

Produkty zalecane

Produkty przeciwwskazane

  • warzywa i owoce – dodawane do każdego posiłku, różnorodne, kolorowe i sezonowe, spożywane w różnych formach (na surowo, gotowane, przecierane i pieczone);
  • produkty pełnoziarniste, na przykład: płatki zbożowe (płatki owsiane, żytnie), pieczywo razowe, pieczywo z mąk pełnego przemiału, kasze gruboziarniste, brązowy ryż, pełnoziarnisty makaron;
  • tłuste ryby morskie, np. łosoś;
  • niesolone orzechy, pestki, nasiona, na przykład: orzechy włoskie, pestki dyni, nasiona słonecznika, czyli produkty bogate w zdrowe tłuszcze omega (zaleca się spożywanie ok. 30 g orzechów dziennie);
  • oleje roślinne, takie jak oliwa z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy – dodatek olejów roślinnych do sałatek nie tylko poprawia ich smak, ale również wspomaga wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K);
  • nasiona roślin strączkowych (np. soja i ciecierzyca) oraz produkty na ich bazie (tofu, tempeh, mleko sojowe) – doskonałe źródło białka i ważny element diet wegańskich;
  • chude mleko i nabiał, na przykład jogurt naturalny, serek wiejski, kefir, chude sery twarogowe;
  • chude mięso i wędliny – wysokiej jakości, pochodzące z dobrego źródła, np. indyk, kurczak;
  • świeże zioła do przyprawiania potraw;
  • woda mineralna, herbaty (zielona, czerwona, biała).
  • tłuste mięso, wędliny i przetwory mięsne (w tym konserwy, smalec), w których znajdują się kwasy tłuszczowe nasycone i tłuszcze trans;
  • żywność wysoko przetworzona, fast food, gotowe dania ze sklepu – źródła niezdrowego tłuszczu i cukrów prostych;
  • tłusty nabiał, masło, twarde margaryny;
  • słone przekąski, takie jak chipsy, krakersy, paluszki;
  • słodkie przekąski i wyroby cukiernicze, takie jak cukierki, batony, drożdżówki, lody, desery na tłustym mleku;
  • słodkie napoje, w tym energetyki i inne napoje gazowane;
  • alkohol.

Związki, które wspomagają pracę układu krążenia

Odpowiednio zbilansowana dieta po zawale serca może skutecznie wspomóc leczenie zaburzeń lipidowych i uregulować poziom cholesterolu. Warto włączyć określone składniki pokarmowe również do diety osoby zdrowej, aby zminimalizować ryzyko problemów kardiologicznych:

  • kwasy tłuszczowe omega to zdrowe tłuszcze wspierające prawidłową pracę układu krążenia. Regulują poziom cholesterolu – obniżają „zły” cholesterol LDL i podwyższają „dobry” HDL. Występują głównie w tłustych rybach morskich, awokado, orzechach, pestkach i olejach roślinnych. Przykładowy jadłospis po zawale serca powinien zawierać te produkty kilka razy w tygodniu;

  • sterole roślinne (fitosterole) mają podobną budowę do cholesterolu, jednak nie są wytwarzane w ludzkim organizmie. Ich spożywanie obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia. Występują w żywności funkcjonalnej oraz roślinach bogatych w tłuszcz (pestki dyni, słonecznika, sezam);

  • dieta po zawale i stentach powinna uwzględniać antyoksydanty, które zwalczają wolne rodniki uszkadzające zdrowe komórki. Naturalnymi przeciwutleniaczami są witaminy C, witamina A, witamina E oraz flawonoidy. Chronią tętnice, łagodzą stany zapalne śródbłonka naczyń krwionośnych i regulują poziom cholesterolu. Najlepszym ich źródłem są warzywa i owoce, produkty zbożowe, strączki, orzechy i nasion;

  • w menu dla serca kluczowe znaczenie mają witaminy z grupy B. Witamina B6 wpływa na prawidłową pracę układu krwionośnego i reguluje ciśnienie. Znajdziemy ją w mięsie, rybach, produktach zbożowych i orzechach. Witamina B12 uczestniczy w tworzeniu elementów morfotycznych krwi i metabolizmie składników odżywczych. Występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego.

Co jeść po zawale? Dieta kardiologiczna przepisy powinny uwzględniać również potas, wapń, sód, magnez, selen, cynk i krzem – pierwiastki istotne dla zdrowia serca i naczyń krwionośnych. Dopasuj dietę do swoich potrzeb, korzystając z oferty Maczfit!

Zawał mięśnia sercowego – jak go rozpoznać?

Zawał serca to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem, najczęściej w wyniku zamknięcia tętnicy przez blaszkę miażdżycową powstałą z odkładającego się „złego” cholesterolu LDL. Główne czynniki ryzyka chorób układu krążenia to nadciśnienie tętnicze, nadwaga (szczególnie otyłość brzuszna), niewłaściwa dieta, używki, brak aktywności fizycznej i przewlekły stres. 

Objawy zawału obejmują silny, uciskający ból za mostkiem trwający nawet kilka godzin, promieniowanie bólu do lewej ręki, niskie ciśnienie tętnicze oraz nudności i wymioty. Dieta po zawale serca stanowi kluczowy element rekonwalescencji, pomagając zapobiec kolejnym incydentom sercowym i wspierając proces leczenia.

Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Uczestniczka licznych kursów i szkoleń z zakresu dietetyki klinicznej, sportowej oraz dziecięcej. Szczególnie interesuje się dietetyką sportową, edukacją żywieniową a także dietetyką w zdrowiu psychicznym. Prywatnie pasjonatka biegania, górskich wycieczek i gotowania – szczególnie kuchni włoskiej.

Szybciej, wygodniej, lepiej. Pobierz darmową aplikację Maczfit!
Aplikacja do pobrania w sklepach: