Dieta sokowa – czym jest? O czym trzeba wiedzieć?

Dieta sokowa to rodzaj diety oczyszczającej. Chociaż jej właściwości detoksykujące są przez naukowców podawane w wątpliwość, to warto ją zastosować od czasu do czasu ze względu na wysoką zawartość substancji bioaktywnych. Tylko uwaga! Jest to dieta kilkudniowa i przeznaczona wyłącznie dla osób zdrowych.

Czym jest dieta sokowa?

Trudno mówić o jednej diecie sokowej. Jest ich wiele i mogą różnić się między sobą założeniami. Przeważnie trwają od 3 do 7 dni i polegają wyłącznie na piciu soków w ramach 5 posiłków. W niektórych dietach sokowych dozwolone jest dodatkowo spożywanie 3 lekkich posiłków np. w formie surówek z samych warzyw. Niedozwolone są produkty zbożowe, mięso, nabiał, nasiona roślin strączkowych, tłuszcze. W diecie sokowej kawa, herbata i inne napoje niebędące sokami lub wodą są również wykluczane. Oczywiście w niektórych wersjach diety sokowej występują pewne odstępstwa. Wszystkie diety sokowe łączy niska kaloryczność – od 800 do 1500 kcal. Soki powinny być świeżo wyciśnięte, najlepiej za pomocą wyciskarki wolnoobrotowej. Dietę sokową można przeprowadzić samemu posiłkując się gotowymi przepisami na soki lub skorzystać z usług cateringu dietetycznego, który zestaw soków tłoczonych na zimno dostarczy codziennie do naszych drzwi.

Jak działa dieta sokowa?

Według różnych autorów, zadaniem diety sokowej jest:

• detoks i oczyszczenie całego organizmu,
• poprawa wyglądu skóry i wzmocnienie włosów,
• przyspieszenie perystaltyki jelit,
• oczyszczenie poszczególnych narządów z toksyn (wątroby, nerek),
• utrata 2-3 kilogramów masy ciała,
• usunięcie nadmiaru wody zgromadzonej w organizmie,
• odkwaszenie organizmu,
• poprawa samopoczucia,
• działanie przeciwzapalne,
• zapobieganie chorobom cywilizacyjnym, w tym nowotworom.

Czy dieta sokowa jest zdrowa?

Zaletą diety sokowej jest to, że soki powinny być wyciskane na świeżo. Wykluczona jest pasteryzacja. Dzięki temu zachowują one większość wartości odżywczych zawartych w owocach i warzywach. Korzystne dla zdrowia jest to, że dieta sokowa składa się tylko i wyłącznie z warzyw i owoców. Badania pokazują, że warzywa i owoce mają działanie prozdrowotne ze względu na dużą zawartość składników bioaktywnych: karotenoidów (beta-karotenu, likopenu), witamin (C, E, kwasu foliowego), selenu, flawonoidów, izoflawonów i błonnika. Dzięki temu mają działanie antyoksydacyjne, hamują namnażanie się komórek nowotworowych, chronią DNA, regulują działanie hormonów, wspierają układ odpornościowy. Najcenniejsze substancje wchodzą zazwyczaj w skład warzyw i owoców o najbardziej intensywnym zabarwieniu, które powinny stanowić bazę posiłków w diecie sokowej.

Dieta sokowa nie jest jednak odpowiednia dla każdego. Spożycie dużej ilości soków, zwłaszcza owocowych, może prowadzić do skoków stężenia glukozy i insuliny we krwi, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku osób chorych na cukrzycę typu 2 czy zmagających się z insulinoopornością.

Kilkudniową dietę sokową, mogą zastosować osoby zdrowe w celu dostarczenia organizmowi skoncentrowanej dawki witamin i substancji bioaktywnych. Warto rozważyć skorzystanie z usług zaufanego cateringu dietetycznego, aby mieć pewność, że dieta sokowa będzie sporządzona z najświeższych produktów i będzie zawierała właściwą ilość kalorii. Dieta sokowa Maczfit to 6 starannie opracowanych przez dietetyka soków, które dzięki odpowiedniej kompozycji składników działają wielokierunkowo na cały organizm.

Dieta sokowa a leczenie raka

Autorzy diet sokowych nierzadko zapewniają, że ułatwia ona walkę z nowotworami. Duży potencjał antyoksydacyjny diety sokowej może rzeczywiście wpłynąć na ochronę organizmu przed wolnymi rodnikami i działać przeciwnowotworowo. Warunkiem jest stosowanie diety sokowej przez osoby zdrowe, raz na jakiś czas i tylko przez kilka dni. Wszelkiego rodzaju diet oczyszczających, niskoenergetycznych i detoksów powinny się wystrzegać osoby, u których zdiagnozowano nowotwór, zwłaszcza w okresie leczenia (chemioterapii, radioterapii). Stosowanie niskokalorycznej diety sokowej, ubogiej w białko i tłuszcze, jest wręcz niebezpieczne dla pacjentów onkologicznych. Chorzy w trakcie chemioterapii mają zwiększone zapotrzebowanie na białko, którego brakuje w diecie sokowej. Niedobór białka zwiększa ryzyko powikłań, wydłuża proces leczenia i rekonwalescencji oraz może negatywnie wpływać na skuteczność prowadzonych terapii.

Dieta sokowa a odchudzanie

Dieta sokowa nie jest najlepszym sposobem na pozbycie się nadmiernej masy ciała i utrzymanie efektów przez dłuższy czas. To że jest dietą bardzo niskoenergetyczną, nie oznacza, że umożliwia szybką redukcję masy ciała. Wręcz przeciwnie! Już po 3 dniach stosowania diety sokowej można zauważyć spadek masy ciała o 2-3 kilogramy. Jednak większą część tego ubytku stanowi woda, a nie tkanka tłuszczowa. Dlatego po takiej interwencji dietetycznej istnieje duże prawdopodobieństwo, że utracone kilogramy powrócą już po kilku dniach. Mała ilość kalorii w diecie sokowej sprawia, że po jej zakończeniu, o ile nie zostanie zastosowana zbilansowana dieta odchudzająca, może zwiększyć się apetyt na niezdrowe, wysokokaloryczne produkty.

Czy dieta sokowa oczyszcza organizm?

Jak już pisaliśmy w innym artykule, dieta oczyszczająca nie jest terminem przejrzystym. Organizm ludzki wykształcił bowiem szereg mechanizmów, które pozwalają na jego samodzielną detoksykację, np. pocenie się, oddawanie moczu, wydalanie kału. O ile wszystkie narządy funkcjonują prawidłowo, organizm potrafi oczyścić się sam, a specjalna dieta oczyszczająca będzie dla nas przede wszystkim solidną dawką witamin, składników mineralnych i orężem w walce z wolnymi rodnikami. Dodatkowo odciąży układ pokarmowy, co będzie miało dobroczynny wpływ na jego regenerację. W przypadku faktycznego zatrucia organizmu toksynami, konieczna jest interwencja lekarza i zastosowanie odpowiedniej terapii odtruwającej. Niestety brakuje wiarygodnych badań na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania diet oczyszczających, również diety sokowej. Nie jest ona rekomendowana przez żadne uznane towarzystwa dietetyczne. Dlatego stosowanie diety oczyszczającej, powinno zostać poprzedzone konsultacją z dietetykiem lub lekarzem. Należy również pamiętać, że wszelkiego rodzaju detoksy, takie jak dieta sokowa, nie powinny być prowadzone przez dłuższy czas. Wystarczająca kuracja to 3-4 dni, maksymalnie tydzień. Zbyt długie stosowanie diety niskoenergetycznej może prowadzić do znacznego osłabienia organizmu i powstawania niedoborów pokarmowych.

Dieta sokowa – skutki uboczne

Dieta sokowa, nawet stosowana krótkoterminowo, wiąże się z takimi skutkami ubocznymi, jak:

• ciągłe uczucie głodu,
• rozdrażnienie,
• osłabienie,
• niechęć do podejmowania aktywności fizycznej,
• senność,
• efekt jo-jo,
• napady kompulsywnego objadania.

Dieta sokowa – jak zrobić wartościowy sok?

Zanim przystąpisz do diety sokowej, musisz się odpowiednio przygotować. Przydatna będzie wyciskarka wolnoobrotowa, blender oraz świeże warzywa i owoce ze sprawdzonego źródła. Oprócz soków, pij również gęste koktajle, aby dostarczyć sobie odpowiednią ilość błonnika pokarmowego. Wykorzystuj wytłoczyny z warzyw i owoców pozostałe po wyciśnięciu soku (również są źródłem błonnika) – możesz dodać je do zupy, koktajlu, pasty warzywnej, zrobić z nich kotleciki lub ciasteczka.

Jak skomponować wartościowy sok? Używaj różnorodnych składników, nie tylko owoców, ale też warzyw oraz produktów typu „superfoods”. W jednym soku połącz kilka składników – kwaśny i słodki owoc, warzywa zielone i korzeniowe, łyżeczkę sproszkowanych alg morskich, zmielonego siemienia lnianego lub pyłku pszczelego. W poniższej tabeli znajdziesz listę produktów, które najlepiej sprawdzają się w domowych sokach. Możesz również zrobić z nich smoothie.

Dieta sokowa – opinia dietetyka

Dlaczego detoks sokowy nie jest polecany jako dieta odchudzająca? Ponieważ nie jest sposobem odżywiania, który można by kontynuować przez całe życie. Idealna dieta odchudzająca powinna być zbilansowana pod względem mikro- i makroskładników i oprócz deficytu kalorycznego, nie powinna znacząco się różnić od sposobu odżywiania rekomendowanego w aktualnych normach żywieniowych.

Według ekspertów Instytutu Żywności i Żywienia, jedną z pięciu porcji warzyw i owoców dziennie, można zastąpić szklanką soku. Zatem szklanka soku, zwłaszcza warzywnego lub warzywno-owocowego to dobry pomysł na urozmaicenie diety i wprowadzenie dodatkowej porcji warzyw i owoców. Decydując się na dietę sokową, upewnijmy się, czy jesteśmy zdrowi, konsultując się z lekarzem i wykonując wskazane przez niego badania krwi. Jeśli nie ma przeciwwskazań, możemy wypróbować dietę sokową przez kilka dni, samodzielnie wyciskając soki ze świeżych warzyw i owoców lub korzystając z pomocy profesjonalnego cateringu dietetycznego.

Małgorzata Brzezińska

Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Doświadczenie zdobywała w warszawskich żłobkach, przedszkolach i szkołach, a także prowadząc warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W Maczfit odpowiada za prace działu Dietetyki i spójność wszystkich diet z oferty. Prywatnie miłośniczka śródziemnomorskich smaków.