Jak jeść, by dobrze i długo żyć? Badanie trendów

Choć słowo “trendy” kojarzy się głównie z ubraniami, badanie tendencji to nie tylko zadanie projektantów i stylistów. Każda branża podąża w określoną stronę, a kierunek, jaki obiera, skorelowany jest z wyzwaniami współczesności i przyszłości. W Maczfit jesteśmy świadomi ciągłych zmian i ich wpływu na życie. Wspólnie z ekspertką Moniką Borycką (CEO TrendRadar) zbadaliśmy, czym jest sztuka dobrego jutra i w jaki sposób codzienne nawyki żywieniowe wpływają (i będą wpływać) na nasze samopoczucie. Na podstawie odpowiedzi tysiąca respondentów powstał raport: “Jedz na zdrowie i praktykuj sztukę dobrego jutra”. 

“Dobre życie”, czyli jakie?

Dobrostan (z angielskiego wellbeing) to termin z dziedziny psychologii, który oznacza subiektywnie postrzegane przez jednostkę poczucie zadowolenia fizycznego (zdrowie, kondycja fizyczna), psychicznego i społecznego stanu własnego życia. Na uwagę zasługuje tu słowo “subiektywnie”. Trudno znaleźć jednoznaczne definicje “dobrostanu”, “dobrego jutra” czy “dobrego życia”, gdyż w dużej mierze zależą one od indywidualnych preferencji. Można jednak wyodrębnić ogólne czynniki (trendy), które w najbliższych latach zdominują troskę o dobrostan. Nasze badanie pokazało bowiem, że aż 80% respondentów potrafi określić, czym jest dla nich “dobre życie”. 

Dlaczego ta wiedza jest tak ważna? Żyjemy w czasach pełnych różnych wyzwań, ciągle mierzymy się z presją i przebodźcowaniem. Jednocześnie coraz częściej zdajemy sobie sprawę z tego, w jak dużym stopniu negatywne bodźce wpływają na nasze zdrowie ⎻ zarówno fizyczne, jak i psychiczne. 

W naszym badaniu, przeprowadzonym pod koniec 2023 roku, wzięło udział tysiąc respondentów. Do badania zagadnień dotyczących szeroko pojętego dobrostanu wykorzystaliśmy zarówno metodologię ilościową, jak i jakościową oraz metody desk research. Na tej podstawie powstał raport “Jedz na zdrowie i praktykuj sztukę dobrego jutra” z wyodrębnionymi ośmioma głównymi trendami i powiązanymi z nimi mikrotrendami. W tym artykule skupimy się na trendach dotyczących wpływu jedzenia na dobrostan. 

Jedzenie przyszłości ⎻ najważniejsze główne trendy

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak będzie wyglądać menu w restauracjach za 15 lub 30 lat? Może wyobraziłeś sobie, że w karcie będą tylko tabletki lub napoje, imitujące dobrze znane dania? Tego samego zdania jest 14,7% naszych respondentów. Zanim jednak wybiegniemy w przyszłość o dekady, skupmy się na trendach, które już są widoczne i które zdominują nasze nawyki żywieniowe w najbliższej przyszłości.

Comfort food

Coraz więcej osób komponuje dietę świadomie, zwracając uwagę na związek jedzenia z samopoczuciem. Comfort food (czy też nostalgia food) to inaczej jedzenie na poprawę humoru. Pierwsza wzmianka o comfort food pojawiła się w już 1966 roku w artykule opublikowanym w amerykańskim czasopiśmie “Palm Beach Post”. W tekście autorzy wysnuli hipotezę, że “dorośli pod wpływem silnego stresu emocjonalnego sięgają po tak zwane comfort food ⎻ jedzenie, które kojarzy się z bezpieczeństwem czasów dzieciństwa”. Współcześnie trend na comfort food odzwierciedla naszą potrzebę powrotu do sprawdzonych smaków z czasów wczesnej młodości. Tęsknota za prostym składem, dobrą jakością i poczuciem komfortu po spróbowaniu przepisów “jak u mamy” sprawiają, że w kuchni coraz częściej sięgamy po rodzinne receptury. 

Nowe podejście do diety 

Dawniej słowo “dieta” ściśle związane było z programami odchudzającymi. Fraza “jestem na diecie” z reguły oznaczała niskokaloryczne jadłospisy, szkodliwe monodiety czy inne “diety cud” z pierwszych stron gazet. Na szczęście czas traktowania jedzenia czysto energetycznie i rygorystycznego liczenia kalorii już minął. Dziś mamy świadomość, że posiłek nie może być karą czy nagrodą, a naszym codziennym towarzyszem wspierającym samopoczucie i dążenie do dobrostanu. Z badań przeprowadzonych przez Maczfit wynika, że dla 28% Polaków jedzenie wiąże się z “dobrym życiem”.

Dieta dla mózgu

Wyzwania współczesności niejako zmuszają nas do tego, aby zadbać o swoje zdrowie psychiczne. Dla 11% badanych odpowiedni sposób żywienia sprzyja ich samopoczuciu i zadowoleniu z życia. Coraz częściej zwracamy uwagę na właściwe komponowanie posiłków tak, aby dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych w rekomendowanych proporcjach. Co więcej, inwestujemy także więcej czasu i energii w zdobywanie wiedzy dotyczącej wpływu jedzenia na szeroko pojęty dobrostan. 

Rosnąca świadomość

28% ankietowanych wskazuje zmianę nawyków żywieniowych jako jedną z najważniejszych zmian, jakie mają poprawić ich dobrostan w przyszłości. Na pytanie: “Jakimi nowymi rozwiązaniami wokół dobrostanu byłbyś najbardziej zainteresowany?” co czwarty respondent na trzecim miejscu wymienia: “nowe sposoby żywienia, produkty wspierające odporność i długie życie” oraz “jedzenie przyszłości”. 

Dobrostan na talerzu ⎻ mikrotrendy 

Podczas pogłębionej analizy naszych badań wyodrębniliśmy kilka mikrotrendów, które łączą się ze sobą i przenikają do głównych nurtów dotyczących jedzenia przyszłości i wpływu diety na dobrostan. 

Sekret długowieczności 

Chcemy żyć dobrze i długo. Coraz bardziej interesujemy się stylem życia ludzi z tzw. “niebieskich stref”, czyli Sardynii, Okinawy, Nicoyi, Ikarii oraz Loma Linda. To właśnie te obszary mają najwyższy odsetek mieszkańców dożywających stu lat. W czym tkwi sekret ich długiego życia? Zgodnie z naszą intuicją na temat zdrowych nawyków żywieniowych i przyszłości jedzenia wszyscy długowieczni jedzą prosto i roślinnie, unikając przy tym żywności wysoko przetworzonej i cukru.

Żywność funkcjonalna 

Kolejny mikrotrend dotyczy żywności funkcjonalnej, czyli takiej, która poza dostarczaniem składników odżywczych korzystnie wpływa na zdrowie, długowieczność oraz pracę mózgu. 

Klub 0%

Coraz większą popularnością cieszy się także trend na napoje bezalkoholowe lub niskoalkoholowe. Rośnie nasza świadomość dotycząca szkodliwości używek, w tym alkoholu. Dla młodszej generacji używki są przeszkodą na drodze do świadomego życia i związanego z nim dobrostanu.

Zdrowe jelita 

Jednocześnie wzrasta wiedza na temat mikrobiomu jelitowego i jego wpływu na zdrowie fizyczne i psychiczne. Coraz więcej osób zauważa, że dobra odporność zaczyna się w jelitach. Dbanie o zdrowie jelit nie ogranicza się tylko do rezygnacji z używek czy żywności wysoko przetworzonej. Chętnie sięgamy po zdrowy błonnik, a codzienną dietę wzbogacamy naturalnymi probiotykami.

Czas na herbatę 

Coraz więcej osób rezygnuje z kawy na rzecz innych napojów, głównie herbat. Rośnie zainteresowanie naparami ziołowymi, herbatą “speciality” oraz napojami funkcjonalnymi, które mają za zadanie wspierać organizm. 

Jak sztuczna inteligencja zmieni nasze nawyki żywieniowe?

W artykule o trendach nie można pominąć znaczenia sztucznej inteligencji. AI przenika już do wszystkich dziedzin naszego życia i z pewnością będzie coraz mocniej wpływać na jedzenie przyszłości. Tylko 7,9% naszych ankietowanych nie zgadza się z tezą, że jedzenie przyszłości będzie inne niż obecnie. 

Zmiany już są widoczne. Na targach CES (Consumer Electronic Show) zaprezentowano innowacyjny skaner żywności, który analizuje posiłek pod względem wartości odżywczych. Rozwój AI umożliwia także personalizację żywności funkcjonalnej, czyli wzbogacanie jej o takie składniki odżywcze, jakich w danym momencie najbardziej potrzebuje organizm. 

40,3% respondentów uważa, że jedzenie przyszłości będzie bardziej niż obecnie oparte na produktach roślinnych. W laboratoriach trwają prace na tzw. “nowymi białkami”, czyli atrakcyjną dla konsumenta alternatywą protein odzwierzęcych. 

W drodze do lepszego jutra

35% ankietowanych sądzi, że jedzenie stanie się kluczowe w osiąganiu dobrostanu. Polacy coraz częściej zauważają związek między dietą a samopoczuciem. Edukują się w tym temacie, zmieniają swoje codzienne nawyki i rozsmakowują w comfort food. Jednocześnie aż 38,4% badanych wierzy, że posiłki przyszłości będą miały lepszą jakość i pomogą żyć dobrze i długo. Wnioski umieszczone w raporcie “Jedz na zdrowie i praktykuj sztukę dobrego jutra” są dla nas nie tylko cenną lekcją, ale i wyzwaniem, by wspólnie budować lepszą przyszłość. 

Agata Sobczak

Absolwentka żywienia człowieka i oceny żywności na SGGW w Warszawie. Szczególnie interesuje się dietoterapią przy zaburzeniach metabolicznych (insulinooporność i cukrzyca) i hormonalnych (choroby tarczycy). Chętnie poszerza swoją wiedzę na szkoleniach, kursach i warsztatach. W Maczfit odpowiada za posiłki #less carbs z diety z wyborem dań oraz diety Diabetic i Hypo Hashimoto. Zamiłowanie do dietetyki odkryła studiując na kierunku gastronomia i hotelarstwo. W wolnych chwilach uwielbia gotować. W kuchni często eksperymentuje zmieniając popularne potrawy w ich zdrowsze wersje.