Jak zlikwidować uczucie pełności?

Uczucie pełności to jeden z objawów niestrawności, która należy do najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są przyczyny niestrawności i jakie inne dolegliwości mogą jej towarzyszyć. Poznasz także domowe sposoby na złagodzenie uczucia pełności oraz ograniczenie bólu brzucha i wzdęć.

Przyczyny dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego

Dolegliwości trawienne to powszechna przypadłość. Dlaczego tak jest? 

Prawidłowy proces trawienia zależy od pracy wielu narządów. W trawieniu uczestniczą nie tylko wszystkie odcinki przewodu pokarmowego (od jamy ustnej do jelita grubego), ale również wątroba, trzustka i drogi żółciowe, wydzielające soki trawienne. Enzymy zawarte w tych wydzielinach uwalniane są do przewodu pokarmowego w momencie, kiedy przeżuwamy pierwsze kęsy jedzenia. W ten sposób organizm przygotowuje się do tego skomplikowanego procesu, jakim jest trawienie.

Gdy procesy trawienne przebiegają bez zarzutu, po zjedzeniu posiłku czujemy się dobrze. Zdarza się jednak, że praca przewodu pokarmowego zostaje w jakimś stopniu zaburzona. Może tak się dziać, gdy w żołądku jest za mało soku żołądkowego. Przyczyną problemów trawiennych często są również zaburzenia motoryki jelita grubego i cienkiego oraz nieprawidłowe wydzielanie enzymów przez gruczoły trawienne (wątrobę i trzustkę).

Na pracę jelit i całego układu pokarmowego wpływ ma przede wszystkim codzienna dieta. Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego mogą pojawiać się także na skutek stosowanych używek (picie alkoholu, palenie papierosów), przewlekłego stresu i niskiego poziomu aktywności fizycznej.

Wczesne uczucie sytości i uciążliwe uczucie pełności poposiłkowej – charakterystyczne objawy dyspepsji, czyli jednej z najczęstszych chorób przewodu pokarmowego

Znasz to uczucie, gdy zjesz posiłek i czujesz się ociężały? Po chwili często pojawiają się pierwsze niepokojące objawy: powiększenie obwodu brzucha, ból brzucha, nadmiar gazów, ucisk i uczucie pełności w żołądku. Powyższe dolegliwości mogą świadczyć o dyspepsji – jednej z najczęstszych chorób układu pokarmowego.

Dyspepsja to inaczej niestrawność. Wyróżniamy dwa rodzaje niestrawności: dyspepsję czynnościową i organiczną (wtórną od innej choroby).

• Dyspepsja czynnościowa diagnozowana jest wtedy, gdy mamy do czynienia z zaburzeniami czynnościowymi bez zmian strukturalnych i biochemicznych (w organizmie nie ma cech wskazujących na chorobę organiczną).
• Dyspepsja wtórna ma ustaloną przyczynę organiczną, układową lub metaboliczną i ustępuje całkowicie lub częściowo po wyleczeniu choroby, która ją wywołała.

Niestrawność wraz z innymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego mogą zostać wywołane przez zespół jelita drażliwego, a także schorzenia takie jak:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
• choroba refluksowa przełyku,
• nowotwory przełyku i żołądka,
• choroby trzustki i dróg żółciowych,
• zakażenie helicobacter pylori,
• zaburzenia endokrynologiczne,
• nietolerancje pokarmowe.

Niestrawność może być także następstwem przyjmowania niektórych leków, na przykład kortykosteroidów czy bisfosfonianów.

Sama niestrawność nie prowadzi do poważnych powikłań, jednak daje nieprzyjemne objawy, które uprzykrzają życie. Jednymi z najczęstszych objawów są właśnie ciągłe uczucie pełności w brzuchu i uczucie ucisku w żołądku, które mogą pojawić się nie tylko po obfitym posiłku, ale także podczas jedzenia mniejszych porcji. Niektóre osoby czują dyskomfort już po przeżuciu kilku kęsów (wczesne uczucie sytości). Inne odczuwają ból i wzdęcia brzucha dopiero po skończeniu jedzenia (uczucie pełności poposiłkowej).

Uczucie pełności – częste objawy współistniejące

Niestrawność daje przykre objawy, takie jak:

• uczucie pełności (zarówno wczesne uczucie sytości, jak i uczucie pełności poposiłkowej),
• uczucie ciężkości,
• wzdęcia brzucha,
• bóle brzucha,
• zgaga (spowodowana przez „cofający się” kwas żołądkowy),
• pieczenie w górnej części brzucha (powyżej pępka),
• uciążliwe, nawracające odbijania.

Jeśli zauważasz u siebie wyżej wymienione objawy i wzmożoną częstość występowania dolegliwości trawiennych, niezwłocznie zgłoś się do lekarza w celu szybkiej diagnostyki.

Diagnostyka dolegliwości trawiennych

Najczęstszym badaniem wykonywanym w przypadku problemów trawiennych jest gastroskopia, czyli endoskopia górnego odcinka w przewodzie pokarmowym. Lekarz może zlecić także badania dodatkowe, takie jak USG jamy brzusznej.

W związku z nagromadzeniem gazów w jelitach mogą pojawić się problemy z odczytaniem obrazu. Fizjologicznie gazy w jelitach są w pewnym stopniu efektem fermentacji bakteryjnej, która stanowi element procesów trawiennych. Jednak w zdecydowanej większości dostają się do przewodu pokarmowego podczas połykania. Świadczy o tym skład gazów jelitowych zdrowego człowieka, wśród których azot stanowi 90%, tlen i dwutlenek węgla około 5%, a pozostałe 5% to wodór i metan, które są produktami fermentacji. Przed badaniem endoskopowym lekarze zlecają preparaty, usuwające gazy jelitowe. Taki preparat poprawia jakość uzyskiwanych obrazów i tym samym eliminuje trudności diagnostyczne.

Jak zlikwidować uczucie pełności?

Niestrawność i towarzyszące jej objawy, takie jak uczucie pełności czy wzdęty brzuch, często są wynikiem błędów dietetycznych. Dlatego w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się konkretnym dolegliwościom i temu, jakie produkty spożywcze mogą je wywoływać. W łagodzeniu objawów związanych z dyspepsją pomagają także domowe sposoby, niektóre ziołowe herbatki, suplementy diety i specjalistyczne preparaty przepisane przez lekarza. Warto pamiętać, że żaden suplement nie może zastępować odpowiednio zbilansowanej, zdrowej diety. Wszystkie leki i suplementy powinny być przyjmowane pod kontrolą lekarza. Niestrawność leczona jest najczęściej lekami przeciwbólowymi działającymi rozkurczowo i preparatami zmniejszającymi wydzielanie kwasu solnego w żołądku (do takich leków należą między innymi IPP, czyli inhibitory pompy protonowej). Wraz ze zmianą nawyków żywieniowych warto wprowadzić modyfikacje w stylu życia. Przyczyną wzdęć, uczucia pełności, bólu brzucha i wielu chorób przewodu pokarmowego (takich jak zespół jelita drażliwego) może być przewlekły stres. Poza tym z codziennego życia należy wyeliminować używki. Ważna jest także regularna, umiarkowana aktywność fizyczna.

#1 Zmiana nawyków żywieniowych

Zdrowa, odpowiednio zbilansowana dieta to jadłospis, który dostarcza organizmowi nie tylko właściwą podaż energii (kalorii), ale również wszystkich cennych składników odżywczych.

Jeśli stale spożywamy za dużo kalorii w stosunku do dziennego zapotrzebowania kalorycznego, nasz układ pokarmowy może być obciążony. Dlatego w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się wielkości porcji i swojemu dziennemu bilansowi kalorycznemu. Najlepiej jeść 4-5 dań dziennie w odstępach czasowych co 2-3 godziny. Regularne jedzenie korzystnie wpływa na pracę układu pokarmowego: łagodzi wzdęcia, reguluje przemianę materii i rytm wypróżnień. Duże znaczenie ma także sposób jedzenia. Należy jeść powoli, starannie przeżuwając każdy kęs. Jedzenie w pośpiechu nasila objawy niestrawności.

Należy uważnie obserwować swój organizm i wyeliminować z jadłospisu te produkty, po których występuje nadwrażliwość. W tym miejscu warto zaznaczyć, że każdy organizm jest inny i ma inne potrzeby. Niektórzy bardzo dobrze tolerują wszystkie produkty mleczne, a inni mają nietolerancję laktozy, więc nie mogą spożywać żadnych artykułów spożywczych z laktozą. Podobnie jest z glutenem – osoby chorujące na celiakię lub mające alergię na gluten będą musiały wyeliminować z jadłospisu wszystkie produkty spożywcze z tym składnikiem. Zarówno w procesie diagnostyki, jak i układania diety eliminacyjnej przy alergiach i nietolerancjach pokarmowych, niezbędne są konsultacje lekarskie i dietetyczne.

Wróćmy jednak do uczucia pełności w jamie brzusznej powstającego na skutek niestrawności. Jak wspomniano wyżej, jednym z objawów współistniejących są wzdęcia, spowodowane przez powstawanie w obrębie przewodu pokarmowego gazów. Jaka jest przyczyna nadmiaru gazów?

Nadmierne gazy jelitowe mogą być wynikiem połykania powietrza w trakcie jedzenia, nieprawidłowego trawienia, nadmiernego rozrostu mikrobioty jelitowej lub nietolerancji węglowodanów. W czasie procesów trawienia dochodzi do fermentacji węglowodanów w jelitach. Do grupy tzw. „łatwo fermentujących węglowodanów” zaliczamy związki, takie jak fruktoza, laktoza, fruktany i galaktany. W wyniku fermentacji jelitowej powstają gazy: wodór, dwutlenek węgla i metan. To właśnie te gazy powodują dolegliwości w obrębie jamy brzusznej.

Dlatego osobom, którym dokuczają wzdęcia i inne nieprzyjemne objawy ze strony układu pokarmowego, polecamy dietę „low FODMAP”. W jadłospisie „low FODMAP” ogranicza się produkty, które łatwo fermentują w jelitach.

Do takich produktów należą:

• owoce, miód i produkty z syropem glukozowo-fruktozowym (w tym napoje gazowane i niegazowane),
• napoje i żywność z laktozą,
• produkty zbożowe z pszenicy, jęczmienia i żyta,
• rośliny strączkowe,
• cebula, czosnek, szparagi, kapusta, grzyby,
• substancje słodzące, takie jak ksylitol, sorbitol, mannitol.

Na dolegliwości w jamie brzusznej pomoże także jadłospis skomponowany zgodnie z zasadami diety lekkostrawnej. Z takiego jadłospisu należy wyeliminować żywność wysoko przetworzoną (fast-food, dania gotowe), tłuste mięso i nabiał, a także słodycze i słone przekąski. Warto zrezygnować także z pikantnych przypraw i warzyw kapustnych.

#2 Domowe sposoby na uczucie pełności, czyli stosowanie ziół

Domowe sposoby na wyeliminowanie uczucia pełności w jamie brzusznej to zioła. Najlepiej spożywać je w postaci naparów.

Domowe sposoby na uczucie pełności – z jakich ziół parzyć herbaty?

• rumianek – wspomaga trawienie, ułatwia wypróżnianie,
• mięta pieprzowa – przynosi ulgę przy wzdęciach,
• melisa – wykazuje działanie uspokajające, działa rozkurczowo,
• koper włoski – eliminuje gazy i wzdęcia,
• szałwia – pomaga w ograniczeniu wzdęć i leczeniu niestrawności, przeciwdziałając nadmiernej fermentacji w jelitach.

Warto zadbać również o właściwe nawodnienie wodą mineralną. Z diety należy wykluczyć napoje dosładzane i gazowane oraz energetyki. Picie napojów gazowanych sprzyja powstawaniu gazów w jelitach.

#3 Zmiana stylu życia

W walce z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego z pewnością pomoże też zmiana stylu życia na zdrowszy. Pierwszym krokiem powinno być znaczne ograniczenie (a najlepiej całkowita eliminacja) używek. Warto zadbać również o odpowiednią regenerację i higienę snu.

Kolejną istotną kwestią jest umiarkowana aktywność fizyczna. Regularny ruch korzystnie wpływa na metabolizm i przyspiesza pasaż jelitowy. W ten sposób zapobiega nie tylko zaparciom, ale i wzdęciom, gdyż zaleganie resztek pokarmowych w jelitach sprzyja ich fermentacji i tworzeniu się gazów.

Na koniec warto wdrożyć w życie sposoby radzenia sobie ze stresem. Stres często wywołuje niepożądane reakcje ze strony układu pokarmowego. Znajdź swój sposób na stresory i stosuj go za każdym razem, gdy jesteś narażony na nieprzyjemne sytuacje.

Oferta Maczfit

Zmagasz się z nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych na skutek fermentacji węglowodanów? Sprawdź naszą gotową dietę „FODMAP”, opracowaną zgodnie z zaleceniami naukowców z Monash University. 

A może interesuje Cię dieta odchudzająca? W ofercie Maczfit czekają diety w różnych wariantach kalorycznych, więc z łatwością dopasujesz coś do swojego zapotrzebowania kalorycznego na redukcji. W Maczfit udowadniamy, że dieta redukcyjna może być nie tylko skuteczna, ale przede wszystkim różnorodna i smaczna.

Zachęcamy również do skorzystania z bezpłatnych konsultacji z naszymi dietetyczkami, które pomogą dobrać odpowiednią dietę pudełkową dopasowaną do Twoich potrzeb.

Anna Pykosz

Absolwentka kierunku dietetyka w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Świeżo po skończeniu studiów, przekłada wiedzę teoretyczną na jej praktyczne zastosowanie. W Maczfit odpowiada za diety SLIM&FIT, OFFICE BOX i MAMI. Wielbicielka kuchni orientalnej.