Kuloodporna kawa – czym jest i czy warto ją pić?

Mleko, śmietanka, cukier, cynamon – to powszechnie znane dodatki do kawy. Jednak połączenie kawy, masła klarowanego i oleju kokosowego budzi już pewne wątpliwości. Temat kawy kuloodpornej (bo tak nazywamy ten specyficzny miks) jest dobrze znany osobom stosującym dietę ketogeniczną. W tym tekście odpowiemy na pytanie, czym tak właściwie jest kawa kuloodporna i czy warto ją pić?

Kawa kuloodporna – co to za kawa?

Kawa kuloodporna (bulletproof coffee, keto kawa, kawa BPC) to napój łączący kawę z masłem i olejem. Innymi słowy, to po prostu kawa z tłuszczem.

W oryginalnym przepisie do przygotowania kuloodpornej kawy używa się niesolonego masła od krów karmionych trawą, oleju MCT lub średniołańcuchowego triglicerydu i dobrej jakości ziaren kawy.

Skąd nazwa kawy kuloodpornej – bulletproof coffee? Według twórcy receptury, amerykańskiego autora Dave’a Aspreya, kawa kuloodporna ma szereg właściwości zdrowotnych. Pomaga uodpornić ciała i umysły na stres, czyli czyni ludzi zdrowszymi. W tym kontekście „kuloodporny” oznacza „chroniący przed psychicznymi i fizycznymi napięciami oraz oczekiwaniami współczesnego świata”.

Krótka historia bulletproof coffee

Skąd Dave Asprey wziął pomysł na kawę z tłuszczem? Z wycieczki do Tybetu i obserwacji, że Tybetańczycy dodają do herbaty masło.

Kilka lat temu Dave Asprey podróżował po Tybecie, gdzie zauważył tubylców pijących herbatę z masłem z mlekiem jaków. Po powrocie do Ameryki zmodyfikował przepis. Herbatę zastąpił kawą, a masło z mleka jaków – zwykłym krowim masłem z dodatkiem zdrowych tłuszczy. Tak powstała bulletproof coffee.

Kuloodporna kawa a dieta keto

Kawę kuloodporną często piją osoby na diecie ketogenicznej.

Dieta ketogeniczna (dieta keto) to sposób odżywiania oparty na wysokiej podaży tłuszczu. W jadłospisie węglowodany są ograniczone do minimum, dozwolone jest spożycie białka na poziomie wyznaczonym przez normy. Znaczne ograniczenie węglowodanów wprowadza organizm w stan ketozy, w którym podstawowym źródłem energii dla wszystkich komórek ciała stają się ciała ketonowe (produkty metabolizmu tłuszczu), a nie glukoza (produkt metabolizmu węglowodanów). Odpowiednio ułożona dieta ketogeniczna ma właściwości odchudzające – radykalne ograniczenie węglowodanów zmusza organizm do pozyskiwania energii ze zgromadzonego w ciele tłuszczu. Innym przykładem diety opartej na wysokiej podaży tłuszczu jest dieta białkowo-tłuszczowa.

Zalety kuloodpornej kawy

Według twórcy bulletproof coffee napój nie tylko dostarcza wartości odżywczych, ale również pozytywnie wpływa na samopoczucie i kondycję całego organizmu. Sprawdź listę zalet kuloodpornej kawy.

• Kuloodporna kawa zawiera średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które zmniejszają uczucie głodu i dają uczucie sytości. Dla wielu osób kawa z masłem jest alternatywą dla śniadania z dużą ilością węglowodanów.
• Zapewnienie uczucia sytości sprawia, że dzięki kawie kuloodpornej ograniczamy ryzyko podjadania pomiędzy posiłkami.
• Bulletproof coffee dostarcza energii, silnie pobudza. Tłuszcze średniołańcuchowe połączone z kofeiną to prawdziwy booster energii.
• Kawa kuloodporna zawiera kofeinę, a więc przyspiesza metabolizm, poprawia ukrwienie i dotlenienie tkanek.
• Poza tym stymuluje ośrodkowy układ nerwowy, korzystnie wpływa na pracę mózgu, poprawia funkcje poznawcze.
• Bulletproof coffee może mieć właściwości odchudzające. Zwiększając udział tłuszczu w diecie, zwiększasz produkcję ciał ketonowych, co może przyczynić się do szybszej utraty zbędnych kilogramów.

Wady kawy kuloodpornej

Kawa kuloodporna to doskonałe źródło energii, co nie oznacza, że nie ma żadnych wad. Czy picie kawy z masłem może szkodzić? Poniżej znajdziesz wady kawy kuloodpornej.

• Olej kokosowy, który jest składnikiem oryginalnej receptury kuloodpornej kawy, zawiera same kwasy nasycone. Tłuszcze nasycone spożywane w nadmiarze powodują liczne zaburzenia – zwiększają ryzyko chorób układu krążenia i mogą być przyczyną nadwagi.
• Kuloodporna kawa podnosi poziom ciał ketonowych w organizmie i jest częścią diety ketogenicznej. Ten sposób żywienia budzi sporo kontrowersji i nie jest polecany przez dietetyków. Dużo lepszym sposobem na schudnięcie jest odpowiednio zbilansowana dieta redukcyjna.
• Kawa kuloodporna jest dobrym źródłem tłuszczów, jednak poza tym nie dostarcza organizmowi składników odżywczych we właściwych proporcjach. Nie powinna być więc spożywana w ramach śniadania.

Bulletproof coffee – przeciwwskazania

Kuloodporną kawę powinny wykluczyć ze swojej diety osoby, które:

• stosują specjalne diety eliminacyjne,
• zmagają się z chorobami gastroenterologicznymi,
• mają wysokie ciśnienie,
• u których występuje ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (np. ze względu na czynniki genetyczne),
• u których występuje dna moczanowa.

Z mocnej kawy (zwykłej i kuloodpornej) muszą zrezygnować także dzieci i nastolatkowie. Szczególną ostrożnością powinny wykazać się także kobiety w ciąży. Jeśli masz wątpliwości, czy możesz pić kawę z masłem, skonsultuj się z lekarzem i/lub dietetykiem.

Kawa kuloodporna – pić czy nie pić?

Wiesz już, jakie kontrowersje wiążą się z kawą kuloodporną i kto powinien jej unikać. Pozostaje pytanie: czy dorosły człowiek może pić kuloodporną kawę? I czy kawa jest zdrowa?

Kawa sama w sobie jest bardzo zdrowa. Za jej właściwości lecznicze odpowiada kofeina – składnik wielu preparatów na migrenę, astmę oraz większości środków przeciwbólowych. Oprócz kofeiny w kawie znajdują się: niektóre składniki mineralne (między innymi wapń, magnez, cynk, miedź, żelazo), witaminy z grupy B i antyoksydanty. Kawa bez dodatków jest napojem niskokalorycznym (100 ml napoju to jedynie 1-2 kalorie). Liczba kalorii wzrasta, gdy pijesz kawę z dodatkami (mleko, śmietanka, cukier, masło, inny tłuszcz).

Umiarkowane spożycie kawy nie zaburza prawidłowego funkcjonowania organizmu, wręcz przeciwnie – wspiera pracę mózgu, poprawia koncentrację, a nawet zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych chorób.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że nadmiar zawsze szkodzi. Spożycie kofeiny w dużych ilościach może wiązać się z wystąpieniem różnych skutków ubocznych. Dotyczy to zarówno kawy normalnej, jak i kawy z masłem i olejem kokosowym. Poza tym kawa z masłem i tłuszczem jest znacznie bardziej kaloryczna od klasycznej filiżanki espresso.

Podsumowując, jeśli jesteś zdrowy i lubisz eksperymenty z kawą, możesz spróbować bulletproof coffee. Pamiętaj, że kawa nie powinna zastępować żadnego posiłku. Pełnowartościowe śniadanie to podstawa zdrowego trybu życia.

Oryginalny przepis na bulletproof coffee

Kawa kuloodporna zyskuje coraz większą popularność, więc w Internecie znajdziesz wiele przepisów na ten energetyczny napój. Przygotowując kawę kuloodporną, nie musisz zaopatrzyć się w mleko jaków. Wystarczy Twoja ulubiona kawa, masło klarowane i olej kokosowy.

Bulletproof coffee – składniki niezbędne do jej przygotowania:

• 2 łyżeczki masła,
• 2 łyżki oleju kokosowego,
• 300 ml Twojego ulubionego rodzaju kawy.

Zamiast oleju kokosowego możesz wykorzystać również każdy inny olej, najlepiej MCT, czyli tłuszcz średniołańcuchowy.

Przygotowanie kawy kuloodpornej:

• Zaparz kawę w swój ulubiony sposób. Możesz użyć ekspresu przelewowego albo przygotować podwójne espresso z aeropressu lub dripa.
• Następnie połącz wszystkie składniki (espresso, masło, olej kokosowy lub inny tłuszcz) za pomocą blendera. Kawa powinna mieć kremową i gładką konsystencję.
• Możesz dodać do kawy ulubione dodatki, takie jak cynamon czy wanilia.

Inny przepis na bulletproof coffee

Innym popularnym przepisem na bulletproof coffee jest kawa z masłem orzechowym.

Składniki:

• pół szklanki świeżo zaparzonej kawy,
• jedna szklanka mleka,
• 2/3 łyżeczki masła orzechowego.

Warto zawracać uwagę na to, aby masło było dobrej jakości.

Przygotowanie:

• Mleko przelej do rondelka i podgrzej z masłem orzechowym.
• Całość zblenduj na jednolitą masę.
• Dodaj porcję świeżo zaparzonej kawy.
• Możesz jeszcze raz zblendować całość, aby powstała pianka.

Podsumowując – bulletproof coffee nie jest dobrym pomysłem na śniadanie, ale jeśli szukasz nowych smaków, możesz poeksperymentować z tym napojem. Kawy keto traktuj jak desery, które włączone do jadłospisu raz na jakiś czas nie zaszkodzą, a może nawet dodadzą energii i poprawią humor.

Małgorzata Brzezińska

Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Doświadczenie zdobywała w warszawskich żłobkach, przedszkolach i szkołach, a także prowadząc warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W Maczfit odpowiada za prace działu Dietetyki i spójność wszystkich diet z oferty. Prywatnie miłośniczka śródziemnomorskich smaków.