Lekkostrawne jedzenie – zalecenia i lista produktów

Bez ostrych przypraw, z niewielką ilością błonnika pokarmowego, przygotowane w wodzie lub na parze – tak w skrócie można scharakteryzować lekkostrawne jedzenie. W tym artykule poznamy bliżej główne zasady diety lekkostrawnej. W tekście znajdziesz również listy produktów dozwolonych i przeciwwskazanych w łatwostrawnym jadłospisie.

Główne cele diety lekkostrawnej

Dieta lekkostrawna, zwana również łatwostrawną, służy głównie ochronie przewodu pokarmowego.

Lekkostrawna dieta lecznicza – główne cele:

• odciążenie przewodu pokarmowego lub chorego narządu,
• złagodzenie dolegliwości z strony przewodu pokarmowego,
• poprawa stanu zdrowia i odżywienia poprzez ułatwianie trawienia i wchłaniania składników odżywczych.

Dieta lekkostrawna jest dietą leczniczą, więc powinna być stosowana pod kontrolą lekarza.

Dieta lekkostrawna – dla kogo?

Dieta lekkostrawna zalecana jest w kilku przypadkach: po różnego rodzaju zabiegach operacyjnych, w chorobach przewodu pokarmowego (stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit, nowotwory) i w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką.

Głównym wskazaniem do stosowania diety łatwostrawnej są zatem choroby układu pokarmowego, ale nie tylko.

Dieta lekkostrawna polecana bywa przez lekarzy i dietetyków również w przypadku chorób układu oddechowego, przy zaburzeniach krążenia, chorobach nerek i dróg moczowych, ostrym i przewlekłym zapaleniu wątroby i trzustki, zapaleniu pęcherzyka i dróg żółciowych, kamicy żółciowej.

Kto jeszcze może stosować dietę lekkostrawną? Seniorzy, u których występują dolegliwości trawienne i którzy muszą oszczędzać przewód pokarmowy.

Pięć głównych zasad na diecie lekkostrawnej

#1 Lekko i smacznie

Dieta lekkostrawna, jak każda inna dieta, powinna być indywidualnie zbilansowana pod kątem potrzeb jednostki. Znaczenie ma zarówno wartość energetyczna dziennego menu, jak i odpowiedni rozkład składników odżywczych. Dobrze zbilansowana dieta lekkostrawna nie tylko łagodzi nieprzyjemne dolegliwości, ale również pozwala szybciej wrócić do zdrowia.

Posiłki w diecie lekkostrawnej powinny być komponowane w sposób zachęcający do jedzenia. Pacjenci zmagający się z problemami trawiennymi często nie mają apetytu, więc bardzo istotne jest, aby lekkostrawne jedzenie było również smaczne.

Porcje w diecie lekkostrawnej nie mogą być zbyt duże. W jadłospisie powinny dominować produkty, które szybko się trawią i nie zalegają w przewodzie pokarmowym. #2 Ograniczenie błonnika pokarmowego

Lekkostrawne produkty to jedzenie z niewielką zawartością tłuszczu i błonnika.

W diecie osoby zdrowej błonnik pokarmowy jest składnikiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Jednak u osób zmagających się z niektórymi dolegliwościami trawiennymi błonnik (szczególnie w dużych ilościach) może działać drażniąco na błonę śluzową jelit. U chorych produkty wysokobłonnikowe wywołują wzdęcia i inne nieprzyjemne objawy ze strony żołądka i jelit.

Z tej przyczyny w diecie lekkostrawnej zaleca się unikanie dużej zawartości błonnika pokarmowego.

Duże ilości błonnika pokarmowego znajdują się przede wszystkim w produktach z pełnego ziarna (pieczywo pełnoziarniste, ryż brązowy, makaron pełnoziarnisty, grube kasze) oraz surowych warzywach.

#3 Odpowiednia obróbka kulinarna

W diecie łatwostrawnej duże znaczenie ma także odpowiednia obróbka kulinarna. Dania lekkostrawne powinny być gotowane w wodzie i na parze. Dozwolone jest także pieczenie, ewentualnie smażenie i duszenie beztłuszczowe.

Jeżeli smażenie z tłuszczem jest konieczne, należy skorzystać z małej ilości tłuszczu lub wykorzystać zdrowsze oleje: ryżowy, rzepakowy czy rafinowaną oliwę z oliwek.

Obróbka kulinarna w diecie lekkostrawnej jest istotna również ze względu na produkty zawierające błonnik.

Aby warzywa i owoce lepiej się trawiły, należy:

• unikać surowych warzyw i owoców, warzyw marynowanych i owoców suszonych,
• stawiać na delikatne warzywa i mocno dojrzałe owoce,
• usuwać z warzyw i owoców skórki, pestki, zwłókniałe i twarde części roślin,
• obierać, przecierać, miksować i rozdrabniać warzywa i owoce,
• wydłużać czas gotowania twardych produktów roślinnych.

#4 Regularnie i różnorodnie

Posiłki diety lekkostrawnej powinny być spożywane regularnie. Przykładowy jadłospis może uwzględniać nawet 5-6 dań dziennie o małej objętości, aby nie obciążać żołądka i wspomóc tym samym pracę układu pokarmowego.

Mimo niektórych ograniczeń lekkostrawna dieta może być smaczna, pożywna i różnorodna. Jeśli masz problem z tym, jak dobrze ułożyć dietę łatwostrawną, zapytaj o radę swojego lekarza. Pomocna może okazać się również konsultacja dietetyczna.

Dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług cateringu dietetycznego, gdzie lekkostrawne jedzenie zostanie przygotowane za Ciebie i dostarczone w wybrane miejsce.

#5 Bez ostrych przypraw

Dieta lekkostrawna wyklucza także ostre przyprawy. Pikantne produkty i potrawy nasilają nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego. Zamiast papryczki chili i pieprzu cayenne najlepiej stosować delikatne przyprawy, takie jak wanilia, cynamon, tymianek, rozmaryn, majeranek i pietruszka.

Jak komponować dietę lekkostrawną?

Poniżej szczegółowe listy produktów dozwolonych i przeciwwskazanych w diecie lekkostrawnej.

Jedzenie lekkostrawne – co można jeść? Produkty zalecane

• warzywa – gotowane, przetarte lub zmiksowane – ziemniaki, marchew, buraki, szpinak, dynia, młoda fasolka szparagowa oraz surowa zielona sałata, pomidor bez skórki, tarta marchewka,
• owoce – dojrzałe, bez pestek i skórki – jabłka, morele, brzoskwinie, pomarańcze, melony,
• produkty zbożowe z białej mąki – jasne pieczywo, drobne kasze (manna i kuskus), biały ryż, drobne makarony, płatki owsiane,
• mleko i produkty mleczne – zsiadłe mleko, kefir, jogurt naturalny, mleko słodkie,
• jaja – na miękko, jajecznica lub omlet na parze,
• chude mięso, chude wędliny – chuda wołowina, cielęcina, królik, kurczak, indyk,
• chude ryby – dorsz, pstrąg, flądra i sandacz,
• tłuszcze – masło, słodka śmietanka, oleje roślinne podawane na zimno,
• przyprawy – wanilia, cynamon, koper, tymianek, rozmaryn, lubczyk, majeranek, pietruszka, anyż, kminek, bazylia, imbir, sok z cytryny,
• napoje – woda niegazowana, kompoty z dozwolonych owoców, rozcieńczone soki z dozwolonych warzyw i owoców.

Dieta lekkostrawna – tych produktów lepiej unikać

• produkty z pełnego ziarna – pieczywo pełnoziarniste, grube kasze, ryż brązowy i makaron razowy, grube płatki zbożowe,
• tłuste wędliny, tłuste mięsa, podroby,
• dosładzane produkty mleczne,
• żywność wysoko przetworzona,
• większość surowych warzyw, w tym przede wszystkim warzywa kapustne,
• nasiona roślin strączkowych,
• grzyby,
• owoce suszone i marynowane, a także niektóre świeże – gruszki, śliwki, czereśnie, agrest,
• orzechy,
• ostre przyprawy i marynaty – ocet, pieprz, musztarda, ostra papryka, chrzan, ziele angielskie,
• słodkie napoje gazowane,
• alkohol.

Pomysły na lekkostrawne śniadanie

Śniadanie, czyli pierwszy posiłek po przebudzeniu, ma za zadanie dostarczyć organizmowi energii na pierwszą część dnia. Dieta łatwostrawna wyklucza produkty pełnoziarniste, nie oznacza to jednak, że trzeba całkowicie rezygnować z produktów zbożowych.

Artykuły z białej mąki (jasne pieczywo, drobne kasze) zawierają mniej błonnika, a więc są lepszą alternatywą dla osób zmagających się z dolegliwościami trawiennymi. Na śniadanie można je łączyć z niskotłuszczowymi źródłami białka (chude mięso, jogurt naturalny itp.).

Przykładowe śniadania w diecie lekkostrawnej:

• bułka pszenna z masłem, dobrej jakości chudą wędliną, sałatą i pomidorem bez skórki,
• twaróg z jogurtem naturalnym i miodem,
• bułka pszenna i jajko na miękko, sałata, pomidor bez skórki.

Lekkostrawne jedzenie na obiad

Lekkostrawny obiad może składać się z dwóch dań, ważne, aby porcje nie były zbyt duże i nie zawierały ciężkostrawnych produktów.

Przykładowe obiady w diecie łatwostrawnej:

• krem z białych warzyw , pieczony schab z gotowanymi ziemniakami i marchewką,
• krupnik, duszona pierś kurczaka z brokułem i kaszą jaglaną,
• zupa jarzynowa, pstrąg przyrządzony na parze z gotowanymi ziemniakami i marchewką.

Lekkostrawne jedzenie na kolację

Lekkostrawną kolację należy zjeść minimum dwie godziny przed snem. Taki czas wystarczy, aby organizm dokładnie strawił danie i przyswoił z niego niezbędne składniki odżywcze.

Przykładowe kolacje w diecie lekkostrawnej:

• lekkie naleśniki na jogurcie z brzoskwinią,
• zupa krem z pomidorów bez skórki z dodatkiem naturalnych ziół,
• indyk pod pierzynką porową podany z kaszą jaglaną i gotowanym brokułem.

W ramach zdrowych przekąsek (na drugie śniadanie czy podwieczorek) można zjeść na przykład błyskawiczne płatki owsiane z mlekiem, bananem i cynamonem, pieczone jabłko lub smoothie z dozwolonych warzyw i owoców.

Oferta Maczfit

Zachęcamy do zapoznania się z ofertą naszego cateringu dietetycznego. Proponujemy wiele diet pudełkowych dla klientów z różnymi potrzebami.

Zapraszamy także na naszego bloga, gdzie już nieraz poruszaliśmy zagadnienia związane z łatwostrawnym jadłospisem.

Przejrzyj również:

• Dieta lekkostrawna
• Dieta lekkostrawna po operacji

Małgorzata Brzezińska

Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Doświadczenie zdobywała w warszawskich żłobkach, przedszkolach i szkołach, a także prowadząc warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W Maczfit odpowiada za prace działu Dietetyki i spójność wszystkich diet z oferty. Prywatnie miłośniczka śródziemnomorskich smaków.