Ranking najbardziej wegetariańskich miast w Polsce – Wegetarianie i mięsożercy pod lupą! [RAPORT]

Zespół analityczny Maczfit przeprowadził badanie nawyków żywieniowych mieszkańców Polski, tworząc przy tym ranking najbardziej wegetariańskich miast oraz porównując profil i nawyki wegetarian w stosunku do osób spożywających dania mięsne.

Przeprowadzone badanie miało na celu odpowiedzenie na kilka kluczowych pytań:

• W jakich polskich miastach mieszka najwięcej wegetarian?
• Ile mają lat i jakie posiadają wykształcenie?
• Jak aktywni fizycznie są wegetarianie mieszkający w Polsce?
• Ilu wegetarian cierpi z powodu nietolerancji laktozy i uczulenia na gluten?
• Jak wyglądają te dane na tle osób spożywających mięso?

Przedstawiamy wyniki badań, w których wzięło udział 1415 respondentów.

Metodologia

Raport został przygotowany w oparciu o ankiety online. Respondenci odpowiadali na poniższe pytania:

• Czy jesteś wegetarianinem?
• Czy masz nietolerancję laktozy?
• Czy posiadasz alergię na gluten?
• Jaka jest Twoja płeć?
• W jakim mieście mieszkasz?
• Ile masz lat?
• Jaki jest Twój poziom wykształcenia?
• Czy uprawiasz jakiś sport?

Badanie odbyło się w listopadzie oraz grudniu 2020 roku. Udało nam się dotrzeć do 1415 respondentów w 10 największych miastach Polski. Poniżej prezentujemy najważniejsze i najciekawsze wnioski z raportu. 

20,9% mieszkańców Polski to wegetarianie

Na 1415 ankietowanych 295 potwierdziło, że nie je mięsa. To daje procentowy wynik na poziomie prawie 21% (dokładnie 20,87%). W których polskich miastach mieszka najwięcej wegetarian? Jaki jest ich styl życia, poziom wykształcenia i wiek? Jak wegetarianie wypadają w stosunku do mięsożerców? Wyniki w dalszej części raportu.

W których miastach mieszka najwięcej wegetarian?

W ostatnich latach można zaobserwować wzrost świadomości w zakresie takich kwestii jak np. zmiany klimatyczne, dobrostan zwierząt, zdrowie osobiste, które skłaniają ludzi do przechodzenia na diety wegetariańskie. Kiedyś odsetek marginalny, a dziś mocno znaczący w trendzie wzrostowym, co można również zaobserwować po rosnących liczbach restauracji oraz produktów w supermarketach. W związku z tym sprawdziliśmy, w których miastach Polski mieszka najwięcej wegetarian, przeprowadzając badanie wśród respondentów, którego wyniki prezentuje poniższa infografika.

W obszarze badań znalazło się 10 największych  miast: Warszawa, Kraków, Poznań, Lublin, Szczecin, Trójmiasto (Gdynia, Gdańsk, Sopot), Bydgoszcz, Łódź, Wrocław i Białystok.

Z przeprowadzonego badania wynika, że miastem skupiającym najwięcej wegetarian jest Wrocław (wg badania mieszka w nim 24,59% ankietowanych, którzy nie jedzą mięsa). Na drugim miejscu uplasowała się Warszawa z wynikiem 23,11% wegetarian, a czołówkę zamyka Kraków, gdzie mieszka 21,60% respondentów niejedzących mięsa.

Czwartą pozycję zajmuje Poznań, który osiągnął niewiele niższy wynik w porównaniu do Krakowa (21,14%). Zaraz za stolicą Wielkopolski, na piątym miejscu, znalazło się Trójmiasto (mieszka tam 20,98% wegetarian, którzy wzięli udział w badaniu). Szóste miasto w zestawieniu to Lublin – zamieszkane przez 18,52% ankietowanych wegetarian. Kolejne, siódme miejsce zajmuje Białystok (17,65%) – miasto uzyskało niewiele wyższy wynik od Szczecina (17,57%), który ostatecznie zajął miejsce ósme. Z przeprowadzonego badania wynika, że najmniej wegetarian mieszka w Bydgoszczy (16,22) i Łodzi (16,10%).

Ile lat mają wegetarianie mieszkający w Polsce?

Wyniki ankiet wskazują, że najwięcej respondentów, którzy zadeklarowali wegetarianizm, mieści się w przedziale wiekowym 18-25 lat. Ta grupa to aż 70,71% z wszystkich osób ankietowanych niejedzących mięsa. Można więc wnioskować, że im jesteśmy młodsi, tym łatwiej przychodzi decyzja o zmianie diety na bezmięsną.

Respondenci deklarujący wegetarianizm w większości stanowią tę samą grupę wiekową. Ludzi starszych jest niewiele. Ciekawostką może być fakt, że ankietowanych w wieku 56-65+ jest ponad 3%, a najmniej liczną grupę stanowią osoby z przedziału wiekowego 46-55 (to 2,37% ankietowanych).

Nieco inaczej sytuacja wygląda w grupie respondentów, którzy nie zadeklarowali wegetarianizmu. Wiek takich osób jest bardziej zróżnicowany – najliczniejszą grupę stanowią osoby z przedziału 26-35 lat (35,89% ankietowanych), a najmniejszą – ankietowani mieszczący się w wieku 56-65+ (1,79% ankietowanych).

Dodatkowo jak wynika z przeprowadzonego badania przez naukowców z Kalifornii z JAMA Network polegającego na weryfikacji wpływu diety wegetariańskiej na długość życia, badanie potwierdziło, że wegetarianizm ma duży wpływ na długowieczność. Naukowcy potwierdzili, że osoby, które nie spożywają dań mięsnych, cierpią na mniejszą liczbę chorób. Badanie trwało 5 lat i zostało przeprowadzone na grupie 78 000 osób jedzących mięso i stosujących dietę wegetariańską. Zatem nasuwa się wniosek, że im młodsi jesteśmy w momencie przejścia na dietę, tym większe prawdopodobieństwo, że dzięki temu wydłużymy długość swojego życia, minimalizując przy tym ryzyko zachorowalności na niektóre choroby. Być może to jest jeden z wielu czynników, który ma wpływ na rosnący trend wegetarian w Polsce i na świecie.

Jakie wykształcenie posiadają wegetarianie?

Ankietowani, którzy zadeklarowali wegetarianizm, to głównie osoby z wyższym i średnim wykształceniem (średnie – 49,85%, wyższe – 49,15%). Niewiele ponad 1% stanowią respondenci z wykształceniem podstawowym (dokładnie 1,02%). Grupa z wykształceniem podstawowym, która wypełniła ankietę, ale nie zadeklarowała wegetarianizmu, jest liczniejsza. Stanowi 3,13% (przy 1,02% wegetarian z wykształceniem podstawowym), co daje różnicę 2,11 punktów procentowych. Ponadto, grupa osób jedzących mięso z wyższym wykształceniem jest mniejsza aniżeli wegetarian z tytułem naukowym (jedzący mięso – 40,45%, niejedzący mięsa – 49,15%). Wykształcenie i świadomość może mieć więc istotny wpływ na styl życia, w tym decyzje związane z dietą.

Aktywność sportowa a wegetarianizm

Dane dotyczące aktywności fizycznej respondentów nie przedstawiają się nazbyt optymistycznie. Warto podkreślić, że zarówno wśród osób rezygnujących z mięsa w diecie, jak i nie wegetarian, nie ma wielu zapalonych sportowców. Dla zobrazowania tej tezy można wskazać, że zaledwie co czwarty wegetarianin uprawia sport regularnie (24,41%). Największy odsetek wśród wegetarian stanowią osoby, które okazyjnie uprawiają sport (52,20%). Brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej zaznaczyło 23,90% ankietowanych wegetarian.

Jak dane dotyczące uprawiania sportu prezentują się wśród mięsożerców? Otóż z ankiet wynika, że częściej rezygnują z aktywności fizycznej niż osoby odmawiające sobie mięsa w diecie. Regularne uprawianie sportu deklaruje 25,98% respondentów, okazyjne 39,64% a brak jakiejkolwiek aktywności 34,38%.

Regularna aktywność fizyczna nawet w przypadku uprawiania sportów mocno obciążających organizm nie przeszkadza w stosowaniu diety wegetariańskiej. Osoby niespożywające dań pochodzenia zwierzęcego mogą zyskiwać jednakowe rezultaty w stosunku do osób jedzących dania mięsne. W przypadku stosowania diety mięsnej najważniejsze jest racjonalne i zdrowe podejście do tematu. Wykluczając mięso, należy zastąpić je białkiem roślinnym i wziąć nacisk na kaloryczne posiłki. Przy wzmożonej aktywności fizycznej przechodząc na dietę wegetariańską, warto dowiedzieć się o jak najwięcej, unikając dzięki temu ryzyka narażenia swojego zdrowia poprzez niedostarczanie organizmowi odpowiednich składników odżywczych.

Jak wielu wegetarian cierpi z powodu nietolerancji laktozy?

Pierwszym wnioskiem, na który należy zwrócić uwagę, jest ten, że wegetarianie częściej zmagają się z nietolerancją laktozy niż osoby, które nie wykluczyły mięsa z jadłospisu (wegetarian: 27,46%; nie wegetarian: 18,04%). Idąc tym tropem i dookreślając dane z ankiet, trzeba dodać, że 72,54% wegetarian nie wskazało u siebie problemów z tolerancją laktozy; dla tego samego parametru 81,96% jedzących dania pochodzenia zwierzęcego udzieliło odpowiedzi przeczącej.

W tym miejscu warto podkreślić, że wegetarianie dzielą się w większości na tych, którzy spożywają nabiał i jaja – docelowo są to laktoowowegetarianie. Wegetarianie dopuszczający tylko nabiał nazywają się laktowegetarianie. Niezbędną liczbę odpowiednich składników najprościej jest dostarczyć będąc laktoowowegetarianinem, ponieważ obecność jaj wraz z nabiałem ułatwia zapewnienie optymalnych ilości żelaza i witaminy B12.

Jak wielu wegetarian cierpi z powodu uczulenia na gluten?

Ankietowani, którzy w ankiecie zadeklarowali wegetarianizm, rzadziej zmagają się z nietolerancją glutenu. 17,95% osób spożywających mięso zaznaczyło w ankiecie, że cierpi na nietolerancję glutenu. Wśród respondentów, którzy rezygnują z mięsa w diecie, procentowy udział osób mających alergię na gluten wyniósł 12,20%.

Gluten znajduje się m.in. w takich produktach: pieczywa, makarony, płatki owsiane, kasza manna, pizza, piwo etc. Biorąc pod uwagę fakt obecności glutenu w wielu produktach spożywczych, wyłączenie ich z diety z pewnością jest dużym wyzwaniem dla wegetarian, którzy chcą w odpowiedni sposób zadbać o odpowiedni dobór wartości odżywczych niezbędnych do życia.

Podsumowanie przeprowadzonych badań ankietowych

Z przeprowadzonych badań wynika, że co piąty respondent jest wegetarianinem (20,85%). Pod względem demograficznym to kobiety są bardziej skłonne do rezygnacji z mięsa – ponad 86,10% spośród ankietowanych wegetarian to właśnie płeć piękna. Dodatkowo z badań płynie wniosek, że do diety bezmięsnej najbardziej przekonane są osoby z najniższej grupy wiekowej (18-25 lat). Wykształcenie może mieć wpływ na decyzje żywieniowe – osoby z niższym niż średnie lub wyższe wykształcenie stanowią 2,69% wszystkich ankietowanych, natomiast w przypadku wegetarian odsetek ten jest ponad 2 razy niższy. Ciekawa teza dotyczy również kwestii związanej z aktywnością fizyczną: częściej sport uprawiają osoby, które zrezygnowały z mięsa w swoim jadłospisie.

Na koniec można również wskazać, że nietolerancja laktozy występuje częściej u wegetarian (27,46% w porównaniu z 20% u wszystkich ankietowanych), co może stanowić jedną z przyczyn całkowitego wykluczenia z diety produktów odzwierzęcych. 

Dodatkowo jak wynika z wielu innych przeprowadzonych badań, wegetarianizm pozytywnie wpływa na długość życia, zmniejszając ryzyko wystąpienia wielu chorób.

Informacja o użytku publicznym

Przedstawione w raporcie dane, treści oraz infografiki stanowią użytek publiczny i można je wykorzystywać w celach komercyjnych i niekomercyjnych ze wskazaniem autora analizy wraz z linkiem na niniejszą podstronę.

Małgorzata Brzezińska

Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Doświadczenie zdobywała w warszawskich żłobkach, przedszkolach i szkołach, a także prowadząc warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W Maczfit odpowiada za prace działu Dietetyki i spójność wszystkich diet z oferty. Prywatnie miłośniczka śródziemnomorskich smaków.